Nieudolna i mało efektywna ekonomicznie władza doprowadziła do kryzysu finansowego i ogromnych rozbieżności między poszczególnymi stanami. Pogłębiła niechęć do absolutyzmu, szczególnie wśród przedstawicieli trzeciego stanu (który najdotkliwiej odczuł skutki kryzysu), ale także inteligencji, która nie miała perspektyw na awans polityczny. Przyspieszyło i niejako sprowokowało to podjęcie decyzji przez zwolenników idei oświecenia o konieczności wprowadzenia reform i zrewolucjonizowało nastroje społeczne. W 1789 roku doszło do rewolucji, która wprowadziła (w dość brutalny sposób) wiele zmian.
Wskutek rewolucji francuskiej obalono monarchę (a co za tym idzie władzę monarchii absolutnej), ponadto rozruchy chłopskie na przełomie lipca i sierpnia 1789 roku skłoniły Konstytuantę do zniesienia praw i przywilejów stanowych, w tym części świadczeń feudalnych. Wywalczone przez rozruchy chłopskie prawa zostały zawarte w uchwalonej dnia 26 sierpnia 1789 roku przez Konstytuantę Deklaracji praw człowieka i obywatela, która zniosła ustrój feudalny i dała początek monarchii parlamentarnej. Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela wprowadziła bardzo wiele podstawowych praw i zasad, którymi rządzi się demokracja. Przede wszystkim wprowadzała zasadę suwerenności narodu francuskiego oraz Monteskiuszowski trójpodział władzy (wykonawcza, ustawodawcza, sądownicza).
Najważniejsze dla ludności Francji były jednak prawa i wolności. Szczególnie istotny był pierwszy artykuł mówiący o tym, że ludzie rodzą się i pozostają wolnymi i równymi wobec prawa. Zagwarantowane prawa można podzielić na osobiste (nietykalność osobista, wolność fizyczna i duchowa), polityczne (wolność słowa, wolność myśli, wolność druku, prawo do współuczestnictwa we władzy, równy dostęp do urzędów i stanowisk), gospodarcze (nienaruszalność majątkowa, prawo do własności), religijne (wolność sumienia, wolność wyznania), obywatelskie (nietykalność osobista, opór przeciwko wszelkim formom ucisku, równość wobec prawa i sądu).
Sama Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela była tylko początkiem szerokiego zakresu praw, jakie zostały nadane ludowi w późniejszym czasie, jej głównym zadaniem było zapobieganie nadużyciom władzy i utrzymanie oraz umocnienie nowo zaistniałego porządku. Stanowiła jednak na tyle ważny dokument, że jej postanowienia zostały zawarte w preambule pierwszej francuskiej Konstytucji z 1791 roku, była także inspiracją dla powstających konstytucji w innych państwach.