Francuska Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela (1789) - postanowienia, znaczenie

Uchwalenie Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela 26.08.1789 roku, według projektu Marie Josepha de La Fayette (1757-1834), było swoistym zamknięciem pierwszego etapu Wielkiej Rewolucji Francuskiej (14 lipca 1789 roku – 9 listopada 1799 roku). Stanowiła ona też jej dokument programowy. Warto przy tym wspomnieć, że była ona wzorowana na Konstytucji Stanów Zjednoczonych.

Deklaracja składała się z 17 punktów, które stały się, jak była mowa już wcześniej, podstawą przyszłej Konstytucji. Dokument ten określał w pierwszej kolejności podstawowe zasady organizacji państwa francuskiego, takie, jak trójpodział władzy na ustawodawczą, wykonawczą oraz sądowniczą. Podkreślono też znaczenie suwerenności narodu francuskiego. Kolejną ważną grupę w tym dokumencie zajęły prawa i wolności obywatelskie, takie, jak wolność fizyczna i duchowa, prawo do własności, czy nietykalność osobista.  Podkreślono też równość w sprawie dostępu do urzędów i stanowisk. Były to hasła bardzo rewolucyjne i innowacyjne jak na owe czasy, zważywszy na to, że podważały one panująy ustrój, oparty na nierównościach społecznych; uchwalenie Deklaracji było jednoznaczne ze zniesieniem dawnego podziału społecznego.

Naczelnym celem Deklaracji było, przede wszystkim, ograniczenie nadużyć władzy, które miały miejsce w dotychczasowej monarchii absolutnej. Nie można jednak zapominać o wrażeniu i roli, jaką odegrała później. Epoka napoleońska i powrót władzy monarszej do Francji nie spowodowały zniesienia dokumentu, a wręcz przeciwnie - wojska napoleońskie przyniosły idee Deklaracji do państw w całej Europie, rozpowszechniając jej hasła i dokonania. Był to proces, którego nie dało się odwrócić nawet w czasie Kongresu Wiedeńskiego. Zadeklarowanie praw i wolności, jak również powszechnej równości ludzi było przełomowym dokonaniem Deklaracji, stąd też stała się ona później podstawą dla kolejnych pokoleń reformatorów społecznych, którzy w XIX wieku starali się przeprowadzać reformy w duchu tej właśnie Deklaracji, między innymi w czasie Wiosny Ludów (1848 - 1849). Impakt dokumentu z 1789 roku można zobaczyć też nawet dzisiaj, bowiem wiele międzynarodowych umów opiera się właśnie na definicjach i wzorcach Deklaracji (między innymi słynne Prawa Człowieka). Idee Deklaracji były także wzorem dla zwolenników demokracji (są zresztą nimi nadal) jak również swoistym symbolem, hasłem dla wszystkich walczących o wolność człowieka.

Mówiąc o Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela nie należy też zapominać, że miały one dotyczyć z założenia głównie męzczyzn. Stąd tez ogłoszenie przez Olimpię de Gouges, jedną z pierwszych kobiet walczących o równouprawnienie, Deklaracji Praw Kobiety i Obywatelki w roku 1791. Ten jednak dokument był przyjęty znacznie bardziej chlodno, a na realizację jego założeń kobiety musiały czekać aż do początku lat XX i ruchu sufrażystek. One rownież zresztą powoływały się zarówno na pierwszą, jak i drugą deklarację w czasie swojej walki o prawa wyborcze.

Polecamy również:

Komentarze (0)
Wynik działania 3 + 2 =
Ostatnio komentowane
• 2025-03-08 02:40:40
cycki lubie
• 2025-03-05 14:35:07
bardzo to działanie łatwe
• 2025-03-03 13:00:02
Jest nad czym myśleć. PEŁEN POZYTYW.
• 2025-03-02 12:32:53
pozdro mika
• 2025-02-24 20:08:01