Interpretacja i motywy
Opowieść o rodzie Labdakidów przede wszystkim unaocznia działanie antycznego fatum. Edyp wprawdzie popełnia zbrodnię i kazirodztwo, ale jego wina nie jest jednoznaczna. Los rozstrzygnął bowiem przebieg wydarzeń na długo przed tym, jak popełnił on swoje wykroczenia. Ciążyło więc nad nim i nad jego dziećmi fatum, od którego nie mógł się uwolnić. Koncepcja ta jest przeciwieństwem chrześcijańskiego pojęcia wolnej woli. Oznacza to, że światopogląd antyczny zakłada, że człowiek jest igraszką w rękach obcych sił. Z drugiej strony mit ten pokazuje, że nieszczęścia Edypa są spowodowane nieznajomością przeszłości.
Najważniejszym zadaniem każdego człowieka jest zatem rozwikłanie tajemnicy swojej tożsamości. Mit uświadamia, że to kim się jest, bywa równoznaczne z prawdą o własnym pochodzeniu. Opowieść o Edypie można również interpretować na płaszczyźnie psychologicznej. Kompleks Edypa polega bowiem według psychoanalizy na nieświadomym pożądaniu, jakie mężczyzna odczuwa względem matki. Łączy się ono z niechęcią wobec ojca, który jest postrzegany jako konkurent. Zabójstwo ojca w micie byłoby odpowiednikiem zgładzenia rywala, który piastuje władzę. Istotnym elementem opowieści jest również postać Sfinksa. Stanowi ona alegorię zagadki, a raczej niemożności jej rozwiązania. Sfinks jest zatem znakiem poznawczego fiaska. Ważna wydaje się również fizyczność potwora, który jest w dużej mierze kobietą: ma kobiecą twarz i piersi. W modernizmie Sfinks stał się metaforą zagrażającej mężczyźnie kobiecości – „femme fatale”.
Bohaterowie
Lajos – król Teb, zamordowany przez syna Edypa
Jokasta – żona Lajosa, nieświadomie wychodzi za własnego syna i ma z nim czworo dzieci
Edyp – syn Lajosa i Jokasty, jego imię pochodzi od słowa „Odipus”, czyli „człowiek o spuchniętych nogach, co wskazuje na jego defekt fizyczny. Edyp jako niemowlę zostaje porzucony w górach przez rodziców. Wychowuje się w Koryncie, potem zaś na skutek ostrzeżenia wyroczni delfickiej, że zabije ojca i ożeni się z matką, wyrusza do Teb. Po drodze zabija ojca i rozwiązuje zagadkę Sfinksa. Zostaje królem Teb i żeni się z Jokastą, własną matką.
Eteokles – syn Edypa, po jego odejściu z Teb przejmuje władzę. Mimo umowy z bratem, że będą zamiennie sprawować władzę, nie oddaje korony bratu. Bohater ginie w walce z bratem Polinejkesem
Polinejkes – syn Edypa, rozgoryczony oszustwem brata zdradza ojczyznę i napada na Teby wraz z królem Argos. Polinejkes ginie w walce z Eteoklesem, a jego ciało zostaje niepogrzebane.
Antygona – córka Edypa, po śmierci braci łamie zakaz Kreona i grzebie ciało Polinejkesa, za co zostaje zamurowana żywcem w piwnicy.
Ismena – córka Edypa
Polybes i Meropa – władcy Koryntu, adoptują Edypa i nadają mu imię.
Kreon – król Teb po śmierci Lajosa, a następnie po śmierci synów Edypa. Wydaje rozkaz, aby nie grzebać ciała Polinejkesa. Za złamanie ustanowionego prawa wydaje nakaz zamurowania Antygony.
Nawiązania literackie
Mit Labdakidów był szczególnie wykorzystywany przez antycznych tragediopisarzy: Ajschylosa i Sofoklesa. Pierwszy z nich sięgnął po niego w dziełach takich, jak: „Lajos”, „Edyp”, „Siedmiu przeciw Tebom”. Natomiast Sofokles na micie tym oparł „Antygonę”, „Króla Edypa” i „Edypa w Kolonie”.