Mit o Odyseuszu to jeden z najpopularniejszych mitów. To opowieść przygodach króla Itaki, który wraca z Troi do rodzinnego domu. Poniżej przedstawiamy streszczenie mitu o Odyseuszu.
Mit o Odyseuszu - streszczenie
Odyseusz, syn Laertesa, król Itaki wiedzie spokojne i szczęśliwe życie u boku żony Penelopy, która właśnie powiła syna, Telemacha. Wybuch wojny trojańskiej przerywa tę sielankę. Król niechętnie rusza na wojnę.
Oblężenie Troi trwa 10 lat. Gdy zostaje zdobyta (dzięki podstępowi Odyseusza), król pragnie jak najszybciej wrócić do domu. Podróż ma zająć najwyżej dwa tygodnie. Okaże się, że potrwa kolejnych 10 lat…
Przybycie Odyseusza do kraju Lotofagów
W czasie przeprawy przez Morze Egejskie silne wiatry spychają statek Odysa na nieznany ląd – do kraju Lotofagów. Rosną tu lotosy, których spożycie grozi zapomnieniem o ojczyźnie. Marynarzy, którzy skosztowali czarodziejskich kwiatów, siłą trzeba wciągnąć na pokład.
Przybycie do ziemi Cyklopów
Żeglując po Morzu Sycylijskim, podróżnik trafia do ziemi Cyklopów. Ciekawy ich zwyczajów wraz z dwunastoma towarzyszami dociera do groty najpotężniejszego z nich, Polifema. Gdy gospodarz wieczorem wraz ze swoją trzodą wraca do domu, zasuwa wejście do pieczary ogromnym głazem. Zauważywszy intruzów, porywa dwu, rozszarpuje ich i pożera. Odyseusza, który przedstawia się jako Nikt, obiecuje zostawić sobie na koniec. Ten jednak poi olbrzyma winem i śpiącemu wypala oko za pomocą rozżarzonego bala. Z pułapki podróżnicy wydostają się przywiązani do brzuchów baranów. Wściekły Polifem prosi braci o pomszczenie go. Nie sposób jednak znaleźć winnego – sam Polifem mówi, że Nikt go okaleczył. Odpływając z wyspy, Odys wyjawia swe imię. Polifem prosi swego ojca, Posejdona, by tułaczka Odysa trwała lata i uczyniła z niego nędzarza.
Przybycie na wyspę króla wiatrów - Eola
Na wyspie króla wiatrów Eola Odyseusz otrzymuje wór, w którym zamknięte są wszystkie wiatry. Odys wypuszcza tylko pomyślne. Któregoś dnia, gdy statek jest blisko wybrzeży Itaki, towarzysze wykradają dar Eola, myśląc, że Odys ukrywa przed nimi skarby. Gdy otwierają wór, srogie wiatry porywają okręt w nieznane strony.
Przybycie żelgarzy do ziemi Lajstrygonów
Po tygodniu żeglarze docierają do ziemi Lajstrygonów. Ci witają ich gradem kamieni, które zatapiają jedenaście statków. Cało uchodzi tylko okręt Odyseusza.
Spotkanie Odyseusza z Kirke
Na kolejnej wyspie podróżnicy są bardziej ostrożni. Dzielą się na dwa oddziały. Jeden pozostaje na statku, drugi rusza w głąb lądu. Dociera do domu czarodziejki Kirke, która najpierw przyjmuje wędrowców w gościnę, a następnie zamienia w świnie. Przed zaklęciem uchodzi tylko jeden i to on alarmuje Odyseusza, który rusza towarzyszom na pomoc. Po drodze król spotyka Hermesa. Otrzymuje od niego ziele uodparniające na czary. Kirke zaprasza gościa. Zauważywszy, że trucizny w jadle na niego nie działają, chce dotknąć go różdżką. Odys jest szybszy, dobywa miecza i grozi czarodziejce. Ta błaga go o litość, odczarowuje też jego kompanów. Jest tak urocza i uwodzicielska, że król Itaki pozostaje na jej wyspie przez rok. Odjeżdżając, otrzymuje radę, by odnaleźć w podziemiach duszę Tejrezjasza, który udzieli mu wskazówek niezbędnych do kontynuowania podróży.
Przybycie do krainy Kimeryjczyków
Dotarłszy do krainy Kimeryjczyków, Odyseusz odnajduje w gaju Persefony wejście do podziemi. Składa ofiarę, wabiąc duchy. Gdy wreszcie pojawia się Tejrezjasz, Odys dowiaduje się, że czeka go wiele lat tułaczki, aż dotrze do kraju, w którym nikt nie słyszał o morzu.
Wróżbita przepowiada mu: (…) przechodzień, widząc cię z wiosłem na ramieniu, powie, że niesiesz łopatę do przesiewania zboża. Wtedy wbij wiosło w ziemię, złóż ofiarę Posejdonowi i wracaj do ojczyzny. Tam, u kresu szczęśliwej starości w twym państwie kwitnącym, oczekiwać będziesz słodkiej śmierci, która do ciebie wyjdzie z morza.
Odys, zanim opuszcza gaj, dostrzega jeszcze dusze swej matki, Agamemnona, Achillesa, Patroklosa, Antilochosa, Ajaksa.
Wracając, znów gości u Kirke, od której otrzymuje rady dotyczące dalszej podróży.
Kraj Syren
W kraju syren Odys każe towarzyszom zalać uszy woskiem, by nie zwiódł ich śpiew tych niebezpiecznych istot. Sam chce jednak usłyszeć ich głos. By nie narazić się na niebezpieczeństwo, nakazuje przywiązać się do masztu.
Spotkanie ze Skyllą i Charybdą
Pomiędzy Sycylią a wybrzeżem Italii okręt musi przepłynąć wąskim przesmykiem między skałami, na których siedzą dwa potwory – Skylla i Charybda. W czasie przeprawy życie traci sześciu podróżnych.
Wyspa Heliosa
Dopłynąwszy do wyspy boga słońca, zmęczeni i głodni żeglarze zabijają kilka pasących się tam wołów. Rozgniewany Helios wywołuje burzę. Z nawałnicy cało wychodzi tylko Odys.
Przybycie Odysa do brzegów Ogigii i spotkanie z Kalipso
Odyseusz dziewięć dni dryfuje na belce, nim dobija do brzegów Ogigii. Opieką otacza go nimfa Kalipso, karmiąc ambrozją i pojąc nektarem. Mamiony wizją nieśmiertelności i wiecznej młodości spędza na wyspie osiem lat. Wreszcie Zeus, za pośrednictwem Hermesa, nakazuje nimfie wypuścić mężczyznę. Odys szybko buduje tratwę i wyrusza do Itaki. Podróż przerywa mu Posejdon. W czasie huraganu syn Laertesa traci tratwę.
Przybycie do wyspy Feaków i spotkanie z Nauzykaa
Wyczerpany Odys dociera do Scherii, wyspy Feaków, wspaniałych żeglarzy nieznających ani handlu, ani wojen. Nad nieszczęśnikiem lituje się królewna Nauzykaa – karmi go i odziewa. Królowi Alkinoosowi i feackim książętom Odyseusz opowiada swoje losy, prosząc o pomoc. Ci obdarzają go bogactwami, transportują do Itaki i śpiącego wysadzają na ląd.
Przybycie Odyseusza do Itaki i walka z zalotnikami Penelopy
Przebudziwszy się, Odyseusz nie poznaje swej ojczyzny. Gdzie jest, wyjawia mu Atena. Powstrzymuje też przed zdradzeniem swojej obecności. Jest przecież uznany za zmarłego, a na wyspie przebywają zalotnicy Penelopy. Królowa orzekła, że za mąż wyjdzie dopiero po uszyciu całunu dla męża. Dwa lata pracowała nad szatą – za dnia szyła, w nocy pruła. Oszustwo jednak wyszło na jaw, a natarczywi kandydaci coraz głośniej domagają się, by dokonała wyboru nowego króla. Atena zamienia Odysa w starca, nędzarza. Rozpoznaje go tylko wierny pies Argos. Zdycha jednak ze starości, nim udaje mu się doczołgać się do pana. W pałacu Odys zastaje rozpustnych zalotników.
Nazajutrz odbywa się turniej. Mężczyźni rywalizują, próbując napiąć łuk Odysa. Udaje się to tylko żebrakowi. Wtedy Odys przybiera swą prawdziwą postać i, używając łuku, zabija wszystkich intruzów. Sala zostaje uprzątnięta, służba budzi też Penelopę, która z radością wita męża.
Odys często siaduje w ogrodzie z ojcem, żoną oraz synem i opowiada im swoje przygody. Ludzie przybywają na Itakę z odległych stron, by wysłuchać niezwykłych opowieści króla.