Streszczenie mitu
Któregoś dnia mieszkańcy Teb zauważyli przedziwny orszak składający się z hałaśliwych rogatych stworzeń o kosmatych nogach zakończonych kopytkami. Towarzyszył im mocno upojony łysy i gruby starzec oraz tańczące młode kobiety w skórach zwierząt, za którymi podążał młodzieniec w rydwanie zaprzężonym w dzikie koty. Kim są tajemnicze postacie, wyjaśnił wieszcz.
Dionizos był synem królewny tebańskiej Semele oraz Zeusa. Kobieta, będąc w ciąży, zapragnęła ujrzeć boga w całej jego okazałości. Zeus przystał na tę prośbę, jednak oczy ziemianki nie zniosły jego blasku i grozy. Semele zmarła, wydając na świat Dionizosa. Zeus oddał dziecko na wychowanie nimfom góry Nysy w Arabii Szczęśliwej. One nauczyły go śpiewu i tańca. Nad chłopcem czuwał też Sylen.
Dionizos brał udział w wojnie gigantów, przybrawszy postać lwa. W boju odznaczył się odwagą. Kilka lat później został porwany przez piratów, którzy wzięli go za królewicza. Rozprawił się z korsarzami, ponownie przybierając postać lwa. Odzyskał wolność, a jego oprawcy w popłochu wskoczyli do morza i pozostali tam zaklęci w delfiny.
Dionizos pokochał ziemię, żył w zgodzie z wszystkimi istotami. Wyhodował winorośl i wiedzę o jej uprawie przekazywał ludziom, wędrując po świecie w towarzystwie bachantek, menad, satyrów, panów, sylenów i centaurów. Podobno Egipcjan nauczył też bartnictwa oraz uprawy roli.
Wracając ze Wschodu, wprowadzał nowe obrzędy na swoją cześć. Tych, którzy nie spełniali jego woli, karał srogo (jak trzy córki króla Minyasa, które zamiast oddawać mu cześć, wolały zająć się wyszywanie, więc zostały zamienione w nietoperze).
Wysłuchawszy opowieści wieszcza, król Teb, Penteus, zakazał poddanym oddawania czci bogu pijaństwa. Ci jednak go nie posłuchali. Gdy w czasie nocnych obrzędów próbował interweniować, został rozszarpany przez bachantki.
