Mit o Dionizosie - opracowanie - kult Dionizosa, Dionizje, Dionizos w kulturze, wizerunek Dionizosa

Dionizos (Bachus)

W mitologii greckiej Dionizos jest bogiem wina, płodnych sił natury, plonów. Posiada dar stwarzania mleka i miodu, potrafi sprawić, by ze skały wytrysnęła woda. Trzy panny, które od niego pochodzą, Ojno, Spermo i Elais, odbarzył mocą zamieniania wszystkiego w wino, ziarno i oliwę.

Wg Eurypidesa „Dionizos jest bogiem rozkoszy. Panuje pośród uczt i wieńców kwietnych. Dźwiękiem swojej fujarki roznieca tańce wesołe. Z niego rodzą się śmiechy szalone i on rozprasza czarne troski. Jego nektar płynąc na stołach bogów zwiększa ich szczęście, a ludzie czerpią z jego radosnej czary sen i zapomnienie".

Wizerunek

Pierwotnie Dionizosa przedstawiano jako słup przyozdobiony w brodatą maskę i szaty. Potem (od IV w. p.n.e.) utrwalił się wizerunek nagiego młodzieńca o gładkiej twarzy, przyodzianego jedynie w skórę jelonka. Atrybutem boga stały się wieniec z bluszczu lub winorośli, tyrys (laska zwieńczona szyszką pinii), kiść winogron oraz puchar. Często przedstawiany jest w towarzystwie panter, lampartów, tygrysów.

 Mit o Dionizosie - streszczenie, opracowanie

Kult

Kult Dionizosa wywodzi się, jak sugeruje Parandowski, prawdopodobnie ze Wschodu – Tracji, Lidii lub Frygii, a do Grecji przywędrować miał już ok. XIV-XIII w. p.n.e.

Ponieważ wierzono, że Dionizos przesypia zimę, obrzędy ku jego czci odprawiano wczesną wiosną lub w grudniu. Obchody miały charakter orgiastyczny, przybierały postać tańców, którym towarzyszyły okrzyki i głośna muzyka prowadzące do ekstazy, połączenia duchowego z bóstwem. Procesje urządzane ku jego czci dały początek formom scenicznym – komedii, tragedii i dramatowi satyrowemu.

Święta ku czci Dionizosa obchodzono kilkukrotnie. Dionizje Wielkie (Miejskie, wiosenne), urządzane w marcu-kwietniu, połączone były z występami chórów męskich i chłopięcych. Dionizje Małe (Wiejskie) obchodzono w grudniu-styczniu, czyli w czasie otwierania naczyń z młodym winem. Ponadto w miastach jońskich i Atenach w lutym-marcu odbywały się Antesterie, których ostatni dzień miał charakter święta zmarłych, w styczniu-lutym – Lenaje, a w październiku-listopadzie – Oschoforie, których głównym elementem była uroczysta procesja.

Dionizos w kulturze

literatura - „Iliada” Homera (legenda o Dionizosie i Likurgu), „Bachantki” Eurypidesa, „Dzieje Dionizosa” Nonnosa z Panopolis, „Dytyramby dionizyjskie” Friedricha Nietzschego

muzyka - „Bacchus” Julesa Masseneta, „Bacchus et Ariadne” Alberta Roussela

rzeźba - „Hermes z małym Dionizosem”, posąg Dionizosa Borghese, „Bachus” Michała Anioła

malarstwo - „Bachus” i „Bachanalia” Petera Paula Rubensa, „Bachus i Ariadna” Tycjana, „Triumf Bachusa” i „Bachus i pijący” Diega Velázqueza, „Wychowanie Bachusa” Nicolasa Poussina

Mit o Dionizosie - streszczenie, opracowanie

 „Triumf Bachusa”, Diego Velázquez

Polecamy również:

  • Mit o Odyseuszu - streszczenie

    Treść mitu Odyseusz, syn Laertesa, król Itaki wiedzie spokojne i szczęśliwe życie u boku żony Penelopy, która właśnie powiła syna, Telemacha. Wybuch wojny trojańskiej przerywa tę sielankę. Król niechętnie rusza na wojnę. Więcej »

  • Jan Parandowski, Legendy tebańskie – streszczenie

    Legendy Tebańskie rozpoczynają się w momencie, gdy Europa, córka króla Sydon Agenora spędza czas na brzegu morza. Spotyka tam białego byka, którym Europa i jej towarzyszki zaczęły się interesować, przystroiły jego rogi kwieciem. Europa usiadła na jego grzbiecie, a wówczas... Więcej »

  • Jan Parandowski - Mit o złotym wieku

    Kiedy świat ludzi został ostatecznie stworzony (wyłoniony z chaosu), na podniebnym tronie zasiadł najpotężniejszy Kronos. Jan Parandowski umieszcza w tym miejscu opis powstania rodzaju ludzkiego. Więcej »

  • Jan Parandowski, Mitologia, część II Rzym – streszczenie

    Autor zastanawia się skąd wzięła się mitologia rzymska. Pierwsze wrażenie mówi, że Rzymianie postanowili skopiować wszystko z mitów greckich, a jedynie pozmieniali imiona bogów i herosów. Faktem jest, że mitologia rzymska wyrosła z greckiej, rzeczywiście widać to w wielu podobieństwach. Więcej »

  • Jan Parandowski, Wyprawa po złote runo – streszczenie i opracowanie

    Historia rozpoczyna się od przedstawienia króla Azjona, który rządził Tesalią. Jego niegodziwy brat imieniem Pelias strącił go z tronu i sam objął władzę w królestwie. Więcej »

Komentarze (0)
Wynik działania 4 + 1 =
  • Najnowsze
  • Losowe
Ostatnio komentowane
8
• 2023-05-31 11:24:57
młody wolaaaaaaaaaaa
• 2023-05-30 19:51:05
cguj
• 2023-05-30 19:16:31
fxhbn
• 2023-05-30 14:57:44
Nic
• 2023-05-30 14:48:17