Jan Kochanowski, Nie zawżdy, piękna Zofija – analiza i interpretacja

Utwór Nie zawżdy, piękna Zofija, znany również jako Pieśń XXII, traktuje o przemijalności ludzkiego życia. Kochanowski nawiązuje tym samym do, znanego i popularnego w okresie romantyzmu, powiedzenia „carpe diem” – chwytaj dzień, wyrażając przeświadczenie, że życie jest krótkie i należy je jak najlepiej wykorzystać.

Podmiot liryczny kieruje swoje słowa bezpośrednio do tytułowej Zofii:

Nie zawżdy, piękna Zofija,
Róża kwitnie i lelija;
Nie zawżdy człek będzie młody
Ani tej, co dziś, urody.

W swojej refleksji jest przekonany, że człowiek nie zawsze będzie młody, a jego obecna uroda przeminie. Takie następstwo i upływ czasu dotknie każdego człowieka.

Jan Kochanowski nawiązuje w tekście jeszcze do innego znanego powiedzenia autorstwa Heraklita, który mawiał, że „panta rei” – wszystkie rzeczy płyną:

Czas ucieka jak woda,
A przy nim leci Pogoda

Kolejną inspiracją dla renesansowego poety był fakt następstwa pór roku – cykl przyrody jest jednak ciągle następuje na nowo, przyroda się odradza w przeciwieństwie do życia ludzkiego. To co przemija już nie powraca. Tutaj nie obowiązuje zasada cykliczności, dlatego podmiot przekonuje adresatkę swojej wypowiedzi do korzystania z każdej możliwej chwili życia i przeżywania jej jak najpełniej:

Już wiosna, już lato minie,
A ten z głowy mróz nie zginie.

Polecamy również:

Komentarze (1)
Wynik działania 5 + 5 =
Laluna
2023-01-23 18:33:09
Ciekawi mnie, o co chodzi z mrozem na włosach
Ostatnio komentowane
ale banalne
• 2025-04-09 16:07:25
Może być
• 2025-03-27 18:35:05
siema mega fajne
• 2025-03-22 08:47:31
dzięki
• 2025-03-10 15:14:41
bardzo to działanie łatwe
• 2025-03-03 13:00:02