Klasycyzm - Neoklasycyzm - definicja, cechy, przedstawiciele

Neoklasycyzm to jeden z nurtów w polskiej poezji po 1956 roku, który charakteryzuje się światopoglądowo-estetycznym powrotem do tradycji. Poeci tworzący w obrębie tego prądu odwołują się do szeroko rozumianych wzorców artystycznych zaczerpniętych z przeszłości.

Bardzo ważną płaszczyzną odniesienia w obrębie polskiego neoklasycyzmu jest barok. Twórcy nawiązują do niego w zakresie form literackich, ale także aluzji artystycznych i określonego światopoglądu.

Jednym z najważniejszych przedstawicieli polskiego neoklasycyzmu jest Jarosław Marek Rymkiewicz. Jego poezja oscyluje wokół motywów przemijania, śmierci i rozkładu ciała, czyli elementów charakterystycznych dla kultury siedemnastego wieku. Jednocześnie ważnym wzorcem dla tej poetyki jest twórczość Bolesława Leśmiana. Konteksty te stanowią dla poety okazję do poszukiwania wartości uniwersalnych, takich, które opierają się kryzysowi kultury europejskiej. Klasycyzm Rymkiewicza ujawnił się już w jego pierwszych książkach poetyckich: „Konwencje”, „Człowiek z głową jastrzębia”, „Metafizyka”, „Animula”, „Anatomia”. Rymkiewicz wypowiadał się również jako teoretyk klasycyzmu w rozprawie „Czym jest klasycyzm. Manifesty poetyckie” oraz „Myśli różne o ogrodach. Dzieje jednego toposu”.

Jego wizja klasycyzmu nie ma nic wspólnego z prostym naśladownictwem ani z kultem ludzkiego rozumu. Jest raczej poszukiwaniem harmonii w obliczu grozy świata. Arkadię Rymkiewicza najlepiej obrazuje przywoływane przez niego dzieło Nicolasa Poussina „Et in Arcadia ego”, w którym śmierć i cierpienie pojawiają się w samym centrum raju.

Klasycyzm poetycki reprezentuje również pisarstwo Jerzego Stanisława Sito: „Widzę swój czas na ośle”, „Śmierć i miłość”, „Ucieczka do Egiptu”, „Wiersze dawne i nowe”. Poeta ten w swojej twórczości nawiązuje do podobnych tradycji jak Rymkiewicz oraz wyraźnie inspiruje się poezją T.S. Eliota.

Neoklasycyzm można również odnaleźć u Zbigniewa Herberta, wyraźnie odwołującego się do antyku i Biblii. Najważniejszą płaszczyzną tego pisarstwa jest wymiar moralistyczny głęboko osadzony w kulturze śródziemnomorskiej. Szczególnie istotne są tu wiersze takie jak: „Nike, która się waha” (z tomu „Struna światła”), „U wrót doliny” („Hermes, pies i gwiazda”), „Apollo i Marsjasz”, „Dlaczego klasycy” („Napis”). Utwory Herberta zmierzają w kierunku formy uniwersalnej alegorii czy paraboli, dla której istotnym materiałem jest mit. Poszukiwanie formuły dla współczesnej etyki przede wszystkim w przeszłości dochodzi w pisarstwie Herberta do głosu szczególnie mocno począwszy od tomu „Pan Cogito”.

Polecamy również:

  • Turpizm - definicja, przykłady, autorzy

    Turpizm to zjawisko w polskiej poezji współczesnej, którego nazwa wywodzi się od łacińskiego słowa „turpis”, znaczącego tyle co „szpetny, brzydki”. Polega on zatem na świadomym wykorzystywaniu elementów brzydoty w tekście poetyckim. Do owych elementów należą takie... Więcej »

  • Poezja lingwistyczna - definicja, cechy, przykłady

    Poezja lingwistyczna to nurt w obrębie polskiej liryki, który pojawia się pod koniec lat 50. XX wieku. Nawiązuje on do tradycji Awangardy Krakowskiej. W centrum tego nurtu znajduje się językowy eksperyment – lingwiści traktują słowo jako narzędzie docierania do znaczeń ukrytych i nieoczywistych Więcej »

  • Poezja konkretna - definicja, cechy, przykłady

    Poezja „konkretna”, jak podaje „Słownik terminów literackich”, wywodzi się ze zjawisk takich jak: dadaizm, futuryzm czy letryzm, opierających się na językowych eksperymentach. Nurt ten narodził się w latach 50. XX w. jednocześnie w Szwajcarii i w Brazylii, a pod koniec lat 60. dotarł... Więcej »

  • Poezja religijna po 1945 r. - cechy, twórcy, przykłady

    Liryka religijna w polskiej literaturze II połowy XX wieku wyrastała z tradycji dwudziestolecia. Nurt religijny międzywojnia miał wymiar silnie zintelektualizowany. Poezja Jerzego Lieberta, Wojciecha Bąka czy Kazimiery Iłłakowiczówny przedstawiała nie tylko emocjonalno-moralną wersję relacji człowieka z... Więcej »

  • Poezja erotyczna po 1945 r. - cechy, twórcy, przykłady

    Polska współczesna poezja erotyczna sygnowana jest przede wszystkim dwoma nazwiskami słynnych poetek: Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej i Haliny Poświatowskiej. Jasnorzewska, nazywana polską Safoną, w wybitny sposób wprowadziła do poezji subtelne kobiece przeżycia miłosne, a także problematykę ciała. Więcej »

Komentarze (0)
Wynik działania 4 + 4 =
  • Najnowsze
  • Losowe
Ostatnio komentowane
.
• 2024-09-05 17:12:32
Dodajmy, że było to również ostatnie powstanie wendyjskie (słowiańskie) na terenie N...
• 2024-09-04 21:32:33
DZIĘKUJĘ
• 2024-07-31 13:21:34
I cóż miał rację Marek Aureliusz który chciał podbić Germanię uderzeniem przez Mor...
• 2024-07-06 19:45:33
O tym, że zmienne w czasie pole elektryczne jest źródłem pola magnetycznego, napisał ...
• 2024-06-27 07:25:33