Realizm w „Chłopach” polega przede wszystkim na całościowym, panoramicznym ujęcie życia na wsi. Władysław Reymont ukazuje ten świat w sposób obiektywny – ani nie idealizuje go, ani nie demonizuje.
„Chłopi” są pierwszym tak dokładnym i wszechstronnym studium na temat życia chłopów. Autor zwraca uwagę na wewnętrzne zróżnicowanie tej grupy. Wśród mieszkańców Lipiec są ludzie zamożni, tacy jak Boryna, żyjący w dostatku, utrzymujący nawet parobków do pomocy w pracach rolnych. Jego pozycja materialna podobna jest do pozycji ubogiej szlachty. Nie brakuje też przykładów średniozamożnych gospodarzy jak Dominikowa, chłopów małorolnych i komorników. Reymont rysuje żywe charaktery, jego bohaterowie nie są czarno-biali, kierują nimi złożone motywy.
Reymont zwraca uwagę na wszystkie aspekty życia chłopów: codzienne zajęcia i szczególne wydarzenia, pracę i rozrywkę, zachowania szlachetne i niemoralne. Pokazuje swoich bohaterów w polu, w karczmie, na odpuście, w kościele, na cmentarzu i wielu innych miejscach. Przedstawia wzajemne relacje, stosunek do ziemi, do zaborcy. Wskazuje na znaczenie ziemi, która jest wyznacznikiem statusu materialnego. Ten, kto ma ziemię, ten ma znaczenie. Ziemia jest też najczęstszym powodem konfliktów pomiędzy mieszkańcami.
Dzięki tak wnikliwemu przedstawieniu realiów wiejskich zdołał autor wskazać cechy charakterystyczne dla chłopów jako grupy społecznej. Tym, co ich wyróżnia, jest właśnie ów „głód ziemi”, przywiązanie do dawnych tradycji i obrzędów, ludowa przesądność i ludowa moralność. Chłopi na ogół niechętni są nowinkom przychodzącym z miasta (np. nieścinaniu przez Jagnę włosów podczas wesela).
Obraz wsi dany przez Reymonta nie jest jednostronny – nie jest to mityczna Arkadia ani znana z utworów pozytywistów przestrzeń nieustannych dramatów i walki o przetrwanie.
Realizm powieści przejawia się również w dokładnych opisach prac rolnych, używanych narzędzi, sprzętów domowych, przebiegu obrzędów, jarmarków i innych wydarzeń. Realizmu powieści dodaje też język stylizowany na gwarę. Posługują się nim nie tylko bohaterowie, ale też trzecioosobowy obiektywny narrator, który mówi jak człowiek stamtąd, jednocześnie zachowując dystans wobec przedstawianych wydarzeń.
Reymont zachował też reguły powieści realistycznej: chronologiczny, przyczynowo-skutkowy tok akcji, a także prawdopodobieństwo ukazywanych zdarzeń.