Karusia to główna bohaterka programowej ballady Adama Mickiewicza pt. „Romantyczność”. Postać ta stała się prekursorką bohaterów romantycznych w polskiej literaturze. Można w niej więc odnaleźć cechy, które później wieszcz rozwinął u innych osobowych kreacji w swojej twórczości.
Nieszczęśliwa kochanka
W balladzie sytuację Karusi określa przede wszystkim jej miłość do zmarłego narzeczonego Jasieńka. Odbiorca poznaje więc bohaterkę jako nieszczęśliwą kochankę, która utraciła ukochanego i z tego powodu popadła w obłęd. Siła uczucia dziewczyny jest ogromna. Świadczy o tym jej zachowanie, a także wypowiadane słowa. Karusia tęskni za zmarłym Jasieńkiem, mimo że od jego śmierci minęły już dwa lata. Próbuje obejmować jego ciało, całować go w usta i szeptać czułości. Czyni to, mając świadomość, że narzeczony uległ przerażającej przemianie: jest „biały jak chusta” i zimny. Dziewczyna pokonuje jednak strach i chce dołączyć do swojego ukochanego. Jej uczucie jest więc silniejsze niż śmierć. Mówi do Jasieńka:
Weź mię, ja umrę przy tobie.
Wyalienowana outsiderka
Karusia jest też osobą wyalienowaną ze społeczności, w której żyje. To nie tylko sierota prześladowana przez złą macochę, ale również dziewczyna wykluczona z normalnego funkcjonowania w zbiorowości. Świadczy o tym jej wypowiedź:
Źle mnie w złych ludzi tłumie,
Płaczę, a oni szydzą;
Mówię, nikt nie rozumie;
Widzę, oni nie widzą
Mamy więc tu do czynienia z jednostką pozostającą w konflikcie ze społeczeństwem. Karusia jest pierwszą romantyczną outsiderką, niezrozumianą przez innych i skrajnie samotną.
Pośredniczka między dwoma światami
Karusia to również bohaterka egzystująca na pograniczu dwóch rzeczywistości: materialnej i duchowej. Cechy, które świadczą o jej chorobie psychicznej: histeryczne zachowanie, rozmowa ze zmarłym narzeczonym, brak reakcji na otoczenie zewnętrzne, czynią z niej, według światopoglądu romantycznego, postać wyjątkową. Człowiek obłąkany jest bowiem postrzegany jako swoiste medium, które ma dostęp do świata duchów. Z pewnością Karusia mieści się w tych kategoriach. Jest romantyczną bohaterką, która potrafi zobaczyć więcej niż inni ludzie.
Wnioski
Karusia z ballady „Romantyczność” otwiera poczet romantycznych bohaterów polskiej literatury. Jej obecność w tym ważnym utworze zwiastuje zainteresowanie Mickiewicza kobiecą odwagą, co znajdzie odzwierciedlenie w kreacji postaci Grażyny oraz Emilii Plater („Śmierć pułkownika”). Warto jednak zauważyć, że cechy Karusi takie jak wierność jedynej miłości, alienacja społeczna i szaleństwo sytuują ją obok najważniejszych postaci literackich, bohaterów męskich, jak np. Konrad Wallenrod czy Gustaw-Konrad.