Przyimki (Prepositions) to tzw. niesamodzielne części mowy łączące się z innymi wyrazami w zdaniu i dookreślające je. Odnoszą się do czasu lub miejsca i innych stanów. Tworzą z innymi wyrazami związki, tzw. frazy przyimkowe.
Przyimki są nieodmienne i nie zawsze można je dokładnie przetłumaczyć na język polski. Jeden przyimek w języku polskim może mieć kilka odpowiedników w angielskim w zależności od kontekstu.
Prepositions of time (przyimki czasu)
Określają czas. W języku angielskim wyróżniamy takie przyimki czasu jak: at, on i in.
At używamy w następujących przypadkach:
at 9 o'clock – o 9.00
at midnight – o północy
at night – w nocy
at the weekend – w weekend
at the end of... – na koniec...
In łączy się z miesiącami, porami roku, porami dnia, latami, np.:
in March – w marcu
in 2013 – 2013 roku
in spring – na wiosnę
in the morning – rano
in 15 minutes – za 15 minut
On występuje w towarzystwie dni tygodnia, dat, np.:
on Saturday – w sobotę
on 13 February – 13 lutego
on Tuesday evening – ww wtorek wieczorem
Przyimków in, at i on nie używamy przed:
this... (this afternoon - tego popołudnia)
last... (last weekend – w ostatni weekend)
next... (next Friday – w następny piątek)
every... (every day – każdego dnia)
Inne przyimki czasu:
since – od (konkretny punkt w czasie w przeszłości)
since Wednesday – od środy
since 1998 – od 1998 roku
since 7 o'clock – od 7.00
since we started school – od kiedy zaczęliśmy szkołę
for – od jakiegoś czasu (mniej konkretne niż ''since'')
for a long time – od dłuższego czasu
for three days – od trzech dni
for nine years – od dziewięciu lat
ago – konkretny czas odnoszący się do przeszłości
two days ago – twa dni temu
five months ago – pięć miesięcy temu
fifteen years ago – piętnaście lat temu
before – przed, zanim
before 2000 – przed 2000
before you told me - przed tym, jak mi powiedziałeś
before we met - zanim się spotkaliśmy
to – do (przy podawaniu czasu)
five to ten (9.55)
a quarter to eight (7.45)
past – po (przy podawaniu czasu)
eight past five (5.08)
ten past ten (10.10)
from... to – od... do
from Monday to Friday
from 2000 to 2005
until – do
We worked there until 1997. - Pracowaliśmy tu do 1997 roku.
I'm out if office until Monday. - Jestem poza biurem do poniedziałku.
by – (najpóźniej) do
She will be back by 11 a.m. - Ona wróci do 11.00.
We will finish by 6 p.m. - Skończymy do 6.00.
Prepositions of place (przyimki miejsca)
Opisują gdzie coś lub ktoś się znajduje.
Zaliczamy do nich:
on / onto – na (on the table, on the tree, on a plate)
at – na (at the bus stop, at the traffic lights, at the end)
out of – na zewnątrz (out of the room, out of the country)
from – od, z (from Poland, from school, from English)
towards – w kierunku (towards the house, towards the city)
over – ponad (over the city, over the rainbow)
near – blisko (near our school, near the city)
in front of – przed (in front of the shop, in front of the house)
across – przez (across the street, across the bridge)
down – w dół (down the hill, the stairs)
in – w (in the city centre, in the room, in a shop)
into – do (środka) (into the water, into the soup)
past – mijając (past the bank, past her)
to – do (to London, to the city centre, to the cinema)
under – pod (under the table, under the bridge, under the Christmas tree)
through – przez (through the city, through a window)
behind – za (behind my bed, behind the tree, behind the car)
up – do góry (up the hill, the stairs)
between – pomiędzy (between the window and the desk)
above – ponad (above the door)
below – poniżej (below the line, below )
Inne ważne konteksty użycia przyimków:
from – od kogoś
from my brother
with – z
with my family
with friends
with our class
without – bez
without me
without sugar
without warning
of – przy formie dzierżawczej rzeczowników nieżywotnych
the start of the course - początek kursu
the title of the film - tytuł filmu
the colour of the hat - kolor kapelusza
by
by car / by plane / by bus – autem / samolotem / busem
a book by Adam Mickiewicz – książka Mickiewicza
a painting by Klimt – obraz Klimta
on
on the radio – w radiu
on television – w tv
on time – w czasie
on the phone – przez telefon
at
at the age of 18 – w wieku 18 lat
at 0 degrees – w temperaturze 0 stopni
about – o
an article about – wartykuł o
to talk about sport – mówić o sporcie
to think about holidays – myśłeć o wakacjach
to hear about the news – słyszeć newsa
Przyimki tworzą też stałe zwroty z różnymi częściami mowy:
- z przymiotnikami (adjective + preposition + noun / -ing) – po przyimku występuje zazwyczaj rzeczownik lub czasownik w formie ''-ing''
Przykłady:
good at – dobry z (good at sport, good at swimming, good at English)
interested in – zainteresowany (interested in music, interested in science, interested in writing)
angry with (somebody) – zły na (angry with me, abgry with Anna)
angry about (something) – zły o (angry about that, angry about the weather)
- z czasownikami (verb + preposition + noun / -ing) – po przyimku występuje zazwyczaj rzeczownik lub czasownik w formie ''-ing''
Przykłady:
to think of / about – myśleć o (think about buying a new house, think of you, think of studying)
to listen to – słuchać (listen to the music, listen to me)
to look at – patrzeć na (look at her, look at the city, look at this painting)
to look for – szukać (What are you looking for? I'm looking for my dog)
to look after – opiekować się (I'll look after your child)