Polityka Nowego Ładu (New Deal) w USA - na czym polegała, założenia, historia

Rok 1929 przyniósł katastrofalne załamanie się giełd światowych i początek okresu ciężkiego regresu ekonomicznego, odczuwalnego na całym świecie. Okres ten nazywa się zazwyczaj Wielkim Kryzysem światowej gospodarki. W wyniku upadłości szeregu banków i powiązanych z nimi przedsiębiorstw miliony ludzi straciły w krótkim czasie pracę i oszczędności całego życia, co spychało ich do poziomu skrajnej biedy. Każda kolejna upadłość banku prowadziła do efektu domina i kolejnych zapaści, co nie pozwalało na osiągnięcie nawet kruchej równowagi. Powiększała się liczba bezrobotnych, a wraz z nimi doszło do niezadowolenia społecznego i coraz częstszych protestów.

Przez kilka pierwszych lat rządy większości państw były bezradne wobec powracających fal wielkiego kryzysu, nie potrafiąc zredukować jego wpływu na gospodarkę. Sytuacja zmieniła się dopiero wraz z objęciem władzy w USA przez nowego prezydenta, Franklina Delano Roosevelta, w roku 1933. W czasie kolejnych sześciu lat (aż do roku 1939) zaczął on wprowadzać serię radykalnych reform, które miały na celu zlikwidowanie źródła kryzysu i jego pohamowanie. Jest to okres tzw. „Nowego Ładu”.

Roosevelt uważał, że kryzys da się powstrzymać na drodze ingerencji państwa w życie gospodarcze i ekonomiczne obywateli. Jedną z metod było roztoczenie surowej opieki państwa nad bankami i różne rodzaje interwencji w razie zagrożenia upadłością, Jednocześnie doprowadził on do dewaluacji dolara i zrezygnował ze starej zasady wymienialności dolarów na złoto. Wspierał również rozwój handlu zagranicznego, przy jednoczesnym ograniczeniu odpływu pieniędzy z państwa.

Roosevelt wprowadził w życie szereg ambitnych planów robót publicznych, które pozwalały na zaangażowanie bezrobotnych, dopóki sytuacja się nie ustabilizuje. Decyzje prezydenta doprowadziły również do poprawy sytuacji życiowej i prawnej robotników, a rządowe subwencje i pomoc pozwoliły na odrodzenie się przemysłu. Jednocześnie prowadzono różnorakie projekty mające na celu zaktywizowanie rolnictwa, jego reformowanie i unowocześnienie. Wreszcie, rząd Roosevelta był w stanie znieść prohibicję i zlikwidować źródło nielegalnych fortun grup mafijnych.

Działania Roosevelta zapewniły mu ogromne poparcie społeczne i niemalże pewną releekcję, do której zresztą doszło w kolejnych kadencjach aż do śmierci prezydenta w 1945. Jednocześnie zaś powolne wyjście USA z kryzysu odbiło się pozytywnie na innych krajach i w rezultacie doszło do opanowania kryzysu na świecie. W drugiej połowie lat 30. krach ekonomiczny był już tylko ponurym wspomnieniem.