Blokada Leningradu - informacje, historia, skutki

Leningrad, jak po rewolucji bolszewickiej nazwano Piotrogród, był jednym z głównych miast ZSRR, uważany za symboliczną „kolebkę” rewolucji. Stanowił on główny obok Moskwy ośrodek administracyjny, ważny port przeładunkowy  i ośrodek przemysłowy. Z tego też powodu, mimo że metropolia ta leżała daleko od głównego celu uderzenia niemieckiego podczas operacji „Barbarossa”, na zdobycie miasta przeznaczono znaczne siły.

Niemcy rozpoczęli oblężenie Leningradu  na samym początku kampanii 1941 roku. Początkowo przygotowywano się do prowadzenia walk ulicznych o miasto, jednakże niespodziewany rozkaz Hitlera zabronił tego. Wódz III Rzeszy uważał, że walki uliczne pochłoną zbyt wiele środków, stąd też zapowiedział, że w „walkach o miasto nie zginie żaden niemiecki żołnierz”. Wobec tego niemieckie wojska otoczyły i zablokowały miasto, chcąc wziąć je głodem.

W mieście dość prędko zaczęły kończyć się zapasy żywności, rozpoczęła się klęska głodu. Była ona spotęgowana nadchodzącą zimą i faktem, że pełne racje żywnościowe otrzymywali tylko żołnierze. W mieście dochodziło do masowych samobójstw, a także aktów kanibalizmu. Szacuje się, że podczas oblężenia zmarło lub zaginęło około milion mieszkańców (jak wszystkie dane radzieckie, liczby są dosyć orientacyjne).

Blokada miasta nie była jednak szczelna. Niemcy nie mieli na to wystarczająco dużo sił, poza tym Finowie, którzy mogli zablokować miasto od północy, robili to w sposób niepełny. Stąd też wojskom radzieckim udawało się co jakiś czas dostarczać zaopatrzenie do miasta, głównie zimą po zamarzniętym jeziorze Ładoga.

Oblężenie Leningradu trwało łącznie 900 dni, kończąc się dopiero 27 stycznia 1944 roku  dzięki ofensywie na kierunku północnym armii radzieckiej. Miasto było dosyć mocno zniszczone, a mieszkańcy przerzedzeni, nie zostało jednak zdobyte. Później epopeja miasta i losy jego mieszkańców stały się dla ZSRR jednym z głównych mitów Wielkiej Wojny Ojczyźnianej. Los miasta był wykorzystywany w literaturze propagandowej i do dziś pozostaje żywy w pamięci historycznej Rosjan.