Szewcy jako dramat awangadowy

„Szewcy” to bez wątpienia jeden z najlepszych dramatów Witkacego, który jednocześnie stanowi przykład nowatorskiego dramatu awangardowego zwiastującego późniejszy teatr Ionesco i Becketta. Owo nowatorstwo formalne przejawia się na kilku zasadniczych poziomach tekstu.

Świat przedstawiony

Świat przedstawiony „Szewców” całkowicie odbiega od obrazu mimetycznego. Nie określa się dokładnie miejsca i czasu akcji. Świat jest tu skonstruowany ze sprzecznych, często absurdalnych elementów. Mamy do czynienia z rzeczywistością zdeformowaną, o zabarwieniu groteskowo-satyrycznym, w której nie obowiązują tradycyjne prawa logiki. Bohaterowie kierują się dziwacznymi motywami, a najważniejszym z nich okazuje się niezaspokojony popęd seksualny.

Budowa akcji

Dramat składa się z trzech aktów, a każdy z nich przedstawia inny rodzaj rewolucji. Pomiędzy kolejnymi wydarzeniami brak jednak wyrazistej ciągłości. Akcja ulega zatem wyraźnemu rozluźnieniu. Ponadto zakończenie niczego nie wyjaśnia i jest utrzymane w konwencji groteskowej. Sens przedstawionych wydarzeń nie tkwi zatem w przebiegu akcji, ale w jej specyficznej konstrukcji odzwierciedlającej deformację kultury skazanej na zagładę.

Kreacja bohaterów

Awangardową cechą „Szewców” jest również konstrukcja bohaterów. Nie są to postaci o rozbudowanej motywacji psychologicznej. Autor sprowadza je raczej do konkretnej roli, jaką mają odegrać w dramacie. Są to uosobienia pewnych typów, na co wskazuje już tytuł „Szewcy” – nazwa określonej grupy społecznej. Pojawiają się tu więc reprezentanci różnych klas: prokurator Scurvy (typ inteligenta), księżna (arystokracja) czy Hiper-Robociarz (posępna antycypacja „dyktatury proletariatu”). Już nazwiska i pseudonimy postaci wskazują na reprezentowane przez nich cechy, np. Sajetan Tempe (człowiek Tępy), księżna Zbereźnicka (wulkan seksu), Scurvy (chamstwo, grubiaństwo).

Język

Język „Szewców” znacznie odbiega od mowy bohaterów tradycyjnego dramatu. Jest dziwaczną mieszaniną dosadnych wulgaryzmów, wypowiedzi o charakterze filozoficznym i naukowym. Ponadto pojawiają się tu liczne neologizmy, np. „skurczy flak”, „wątrobić” wskazujące na kreacyjny i antymimetyczny charakter świata przedstawionego.

Kategorie estetyczne

Bardzo istotną cechą „Szewców” jako dramatu awangardowego jest również groteskowy synkretyzm kategorii estetycznych. Komizm przedstawionych sytuacji nieustannie współgra z czającą się obok śmiertelną grozą, np. Sajetan zostaje zamordowany przez szewców, a prokurator umiera w roli psa przywiązanego do budy.

Polecamy również:

  • Szewcy – plan wydarzeń

    1. Opowieść Sajetana o hierarchii społecznej2. Zakochanie się Prokuratora w Księżnej3. Piosenka Księżnej Więcej »

  • Szewcy - opracowanie (geneza, czas i miejsce akcji, język utworu, motywy)

    „Szewcy” – dramat uznawany za wyjątkowe dzieło. Jego geneza to siedem lat pracy wybitnego dramaturga Witkacego – dzieło możemy, zatem uznać za dopracowane i przemyślane. Istotny jest podtytuł – „Naukowa sztuka ze śpiewkami w trzech aktach” – Witkacy określał ją, jako... Więcej »

  • Szewcy – problematyka

    Rewolucja, walka o władzę, przemiany społeczne to częste tematy dzieł Witkacego. W czasach młodości pisarz był świadkiem rewolucji rosyjskiej – po zakończeniu I wojny światowej Witkiewicz wyjechał do Petersburga i wstąpił do armii carskiej. Był świadkiem wydarzeń rozgrywających się podczas rewolucji... Więcej »

  • Szewcy – bohaterowie

    Sajetan Tempe - człowiek pracy, majster nie potrafi oddać się nudzie. Nie chce władzy dla siebie, ale czuje potrzebę zmian. Uważa, że władza to banda złodziei, wydaje się być pogodzony ze swoim statusem społecznym. Więcej »

  • Groteska w Szewcach

    „Szewcy” to dramat Witkacego, w którym groteska odgrywa bardzo istotną funkcję. Współtworzy bowiem tajemniczy i katastroficzny nastrój tekstu, ma za zadanie wstrząsnąć odbiorcą, a także pokazać absurd totalitarnego świata przyszłości. Groteskowość „Szewców”... Więcej »

Komentarze (0)
Wynik działania 4 + 4 =
Ostatnio komentowane
Ciekawe i pomocne
• 2024-12-03 20:41:33
nie jaja nie
• 2024-11-30 20:37:38
pragnę poinformować iż chodziło mi o schemat obrazkowy lecz to co jest napisane nie j...
• 2024-11-28 16:29:46
ciekawe, oczekiwałem tylko kraj-stolica. miłe zaskoczenie ;)
• 2024-11-20 18:11:07
A jeśli trójkąt równoramienny jest jednocześnie prostokątny to który bok jest domy�...
• 2024-11-17 07:46:27