Szewcy - streszczenie

Akt I

Widzimy warsztat szewski, Sajetan prowadzi rozmowę z czeladnikami. Peroruje o rewolucji i wypowiada się o klasie robotniczej – porównuje ją do nawozu. Sajetan jawi się, z jednej strony jako pogodzony z losem, a z drugiej pogardzający wyższymi klasami. Mówi o nich:

(...) ich dziwki deflorować, dewergondować, nimi się delektować, jus prima noctis nad nimi sprawować, w ich pierzynach spać, ichnie żarcie żreć aż do twardego rzygu….

Czeladnicy podejmują temat zemsty nad ciemiężycielami.  Do izby wchodzi Scurvy, który twierdzi, że wyzwolić może ich tylko praca i że muszą pogodzić się z hierarchią społeczną. Czeladnik II opowiada mu o swoim życiu, mówi o miłości Prokuratora do księżnej – zostaje uciszony. Pojawia się księżna rozdając kwiaty. Scurvy twierdzi, że jeśli wykona parę butów dla ukochanej, będzie jej godzien. Księżnę bawi uczucie Prokuratora:

Chciałabym, aby pan patrzył na to, kiedy ja – wie pan? – Ten tego – tylko nie powiem, z kim - …Niepewność pańska jest dla mnie rezerwuarem najwyuzdańszej, płciowej, samiczkowatej, bebechowato-owadziej rozkoszy – chciałbym jak samice modliszki, które ku końcowi zjadają od głowy swoich partnerów, którzy mimo to nie przestają tego – wie pan, hehe!

W tym czasie Scurvy pada ofiarą drwin i cierpi, bo chciałby być prawdziwym hrabią. Radosna księżna śpiewa piosenkę, z której dowiadujemy się, że nosiła nazwisko Bajzel-Burg. Wciąż trwa dysputa o zabarwieniu filozoficznym i społecznym. Szewcy radzą nad hierarchią i różnicami dzielącymi społeczeństwo. Księżna zostaje upomniana przez Sajetana, że nie powinna grać w sztukach, bo jest arystokratką.
Scurvy pragnie zostać przywódcą szewców jednak nie zgadzają się oni na to twierdząc, że inteligent nie jest im potrzebny. Sajetan wygłasza płomienną mowę, popada wręcz w ekstazę. Księżna proponuje, aby zawierzyli Bogu, a przestaną rozważać – za to Sajetan bije ją w twarz.

Prokurator gardzi szewcami i ich niskimi argumentami, chce zreformować bezkrwawo kapitalizm – określony przez księżnę „społecznym impotentem” wychodzi. Przychodzi pora na wypowiedź księżnej, która podkreśla jak bliskie są jej związki z ludem, czyli szewcami. Rzemieślnik to człowiek stęskniony za naturą, bliski zwierzętom. Przekonuje szewców, że jest bezideowa, oni chcą ją zgładzić.

Prokurator wraca z Dziarskimi chłopcami i aresztuje wszystkich w odwecie, niszcząc „gniazdo najohydniejszej, przeciwelitycznej rewolucji świata, chcącej sparaliżować wszelkie poczynania od góry – tu rodzi się ona z pomocą perswazji nienasyconej samicy, degeneratki jej własnej klasy, a ostatecznym celem jej – babomatriarchat ku pohańbieniu męskiej, jędrnej siły- społeczeństwo jest kobietą – musi mieć samca, który je gwałci”. Po tym wystąpieniu zostaje ministrem sprawiedliwości i „wielości rzeczywistości”.

Akt II

Przenosimy się do celi więziennej, sali, gdzie nie wolno niczego robić, za karę dla rządnych pracy. Sajetan żąda, aby pozwolono mu pracować, boli go nuda i bezczynność. Pragnie pracy, jak nigdy niczego na świecie. Scurvy również nie potrafi się odnaleźć w nowej roli:

Nie wiem czy jestem typem tchórza wytworzonym przez dyktaturę, czy prawdziwym wyznawcą faszyzmu w wydaniu <>? Tężyzna sama w sobie! Kim jestem? Boże! Com ja z siebie uczynił! Liberalizm to guano – to najgorsze z kłamstw. Boże, Boże! – Jestem cały z gumy, którą na coś niewiadomego naciągają. Kiedyż pęknę wreszcie? Tak żyć nie można, nie wolno, a żyję się jednak – to straszne.

Sajetan twierdzi, że cierpienie to jest zmyślone, nie błaga o litość, jak Czeladnicy, trwa w swych przekonaniach. Chce powołać ligę, która zmieni świat i ludzi – zgadza się z nim

Polecamy również:

  • Szewcy – plan wydarzeń

    1. Opowieść Sajetana o hierarchii społecznej2. Zakochanie się Prokuratora w Księżnej3. Piosenka Księżnej Więcej »

  • Szewcy - opracowanie (geneza, czas i miejsce akcji, język utworu, motywy)

    „Szewcy” – dramat uznawany za wyjątkowe dzieło. Jego geneza to siedem lat pracy wybitnego dramaturga Witkacego – dzieło możemy, zatem uznać za dopracowane i przemyślane. Istotny jest podtytuł – „Naukowa sztuka ze śpiewkami w trzech aktach” – Witkacy określał ją, jako... Więcej »

  • Szewcy – problematyka

    Rewolucja, walka o władzę, przemiany społeczne to częste tematy dzieł Witkacego. W czasach młodości pisarz był świadkiem rewolucji rosyjskiej – po zakończeniu I wojny światowej Witkiewicz wyjechał do Petersburga i wstąpił do armii carskiej. Był świadkiem wydarzeń rozgrywających się podczas rewolucji... Więcej »

  • Szewcy – bohaterowie

    Sajetan Tempe - człowiek pracy, majster nie potrafi oddać się nudzie. Nie chce władzy dla siebie, ale czuje potrzebę zmian. Uważa, że władza to banda złodziei, wydaje się być pogodzony ze swoim statusem społecznym. Więcej »

  • Szewcy jako dramat awangadowy

    „Szewcy” to bez wątpienia jeden z najlepszych dramatów Witkacego, który jednocześnie stanowi przykład nowatorskiego dramatu awangardowego zwiastującego późniejszy teatr Ionesco i Becketta. Owo nowatorstwo formalne przejawia się na kilku zasadniczych poziomach tekstu. Więcej »

Komentarze (0)
Wynik działania 4 + 3 =
  • Najnowsze
  • Losowe
Ostatnio komentowane
Wynik działania 4 + 4 = 8
• 2023-11-28 19:45:38
bardzo zły
• 2023-11-28 18:48:02
jest oki
• 2023-11-28 17:25:48
Bardzo pomocny
• 2023-11-26 12:35:19
Kozak Wytłumaczone
• 2023-11-25 09:56:02