na jego poglądy i zachowanie. Po śmierci matki czyje się zagubiony i osamotniony – wówczas szczególnie silnie odczuwa potrzebę wsparcia i przyjaźni. Imponuje mu uznanie i względy okazywane przez Zabielskiego. Nie chcąc stracić jego sympatii, angażuje się w kółko rusofilskie.
Z kolei Andrzej Radek, odsunięty na margines klasowej społeczności, znajduje oparcie w lekturze dzieł polskich romantyków. To oni wyznaczają jego ideały, dzięki nim zaczyna się czuć dumny z bycia Polakiem. Te same autorytety przyświecają Zygierowi. Usunięty z warszawskiej szkoły, nie rezygnuje ze swojej pasji i przekonań. Przeciwnie – zaraża nimi innych uczniów.
Żeromski wnikliwie obserwuje też relacje między rówieśnikami. Chłopcy nawiązują prawdziwe przyjaźnie, potrafią być względem siebie lojalni. Wspólnymi siłami udaje im się przechytrzyć niejednego nauczyciela. Tak robią z Ozierskim, który zawsze odpytuje tego samego ucznia. Przykładem bezinteresownego poświęcenia jest również interwencja Marcina w sprawie Andrzeja Radka. Chłopak wstawia się za kolegą, który padł ofiarą złośliwości Tynieckiego.
Z drugiej strony, uczniowie potrafią być też bardzo okrutni wobec siebie. Radek jest nieustannym obiektem kpin, ponieważ