Stefan Żeromski, Snobizm i postęp – streszczenie

Rozdział I

Na początku szkicu autor próbuje objaśnić definicję słowa „snob” – uznaje się za niego osobę, która prezentuje postawę dandysa, przesadnie przywiązuje wagę do aktualnie panujących mód. Człowiek taki pozuje na jakiś autorytet w wybranej dziedzinie, niekoniecznie mając o tym pojęcie. Termin ten pochodzi z Anglii i najczęściej łączy się z nazwiskiem Williama Thackeray’a, który w swoich książkach rozpracowywał jego znaczenie i klasyfikację. Uważał on, że snobizmem zostało dotknięte całe angielskie społeczeństwo, w różnych jego warstwach. Co ciekawe, w dawnej angielszczyźnie snobem nazywano drobnego rzemieślnika czy plebejusza. Człowieka bez tytułu szlachectwa. Pierwowzorami dla współczesnych snobów buli jednak Żakowie, studenci pochodzący z rodzin kupieckich, żeglarskich, wiejskich – za pomocą machiny uniwersyteckiej usiłowali oni zrobić szybką karierę, pnąc się zawodowo coraz wyżej, zdobywając kolejne naukowe nobilitacje. W następnej kolejności Żeromski dokonuje również analizy znaczenia określenia nobilis, czyli właśnie dostojności związanej nieodłączne z pojęciem snobizmu.

Rozdział II

Snobizm łączył się również w naśladownictwem określonych postaw z rzeczywistości, próbując przyjąć je jako własne – najbardziej widoczne było to w środowisku artystycznym. Stefan Żeromski porusza kwestię mentorstwa i naśladownictwa ojców danego ruchu twórczego. Wspomina, że w każdym nurcie istnieje grupa jego ojców-założycieli kształtujących kolejne pokolenia, których dzieła nie powinny być ani trochę gorsze jakościowo od swoich inspiracji. Twórca młody winien sięgać po doskonałe wzory swoich nauczycieli i starać się je prześcignąć. Jako ojców-twórców autor teksty wymienia: Gustawa Flaubert’a, Johna Keats’a, Percy’ego Shelley’a czy Edgara Allana Poe’go.

Na koniec rozdziału Żeromski dzieli się również refleksją na temat roli sztuki – nie należy jej wykorzystywać do osiągnięcia jakiegoś założonego celu, ale sprawy, które porusza winny dotyczyć jej samej i kręgu, w którym powstała.

Rozdział III

W rozdziale III Żeromski analizuje pod tym względem tzw. produkcję literacką, która nierzadko ignoruje względy społeczne, państwowe, pedagogiczne jak również wszelkie zasady gramatyczne czy stylistyczne i estetyczne. Autor powołuje się na tekstach z grona twórców skupionych wokół Tadeusza Peipera – awangardzisty , futurysty. W odradzającej się Polsce ten nurt artystyczny szybko znalazł swoich naśladowców – zwłaszcza w murach szkolnych, gdzie uczniowie, ku bolączce nauczycieli, buntowali się wobec pisania według ustalonych zasad gramatyki uważając je za ograniczenie dla wyobraźni twórczej. Żeromski dochodzi do wniosku, że materia czysto literacka i jej losy mają swoje odzwierciedlenie w tak ważnej rzeczy jak utarta w narodzie sztuka pisania tekstów użytkowych, rejentalnych czy handlowych.

Nie odmawia przy tym zasług nowatorstwa wprowadzanego do rodzimej literatury przez futurystów, a jako sprzymierzeniec sztuki nie chce hamować jej rozwoju – wyjaśnia, że w swoim komentarzu ma na celu raczej sprawdzanie czy w owym pochodzie literatury ku nowoczesności najważniejszym sensem pozostaje uzyskanie prawdziwej szlachetności, czy ten postęp jest rzetelny, a nie opierający się na pustym snobizmie.

Kolejne ustępy tego rozdziału przywołują historię powstania nurtu futurystycznego, zrodzonego na terenie Włoch, a dokładniej we Florencji. Jako najważniejsze cechy tej szkoły w zakresie tworzenia literatury Żeromski wymienia zuchwalstwo, odwagę w tworzeniu i proponowaniu nowych połączeń estetycznych, celowego nieporządku, agresji. Te wszystkie cechy objawiały się w składniowej i leksykalnej

Polecamy również:

  • Stefan Żeromski, Snobizm i postęp – opracowanie

    Snobizm i postęp to dzieło publicystyczne, zbiór artykułów, wydanych przez Stefana Żeromskiego w Krakowie w 1923 roku. Teksty w nim zawarte są jednym z najbardziej charakterystycznych świadectw silnego  bezwarunkowego zaangażowania pisarza w budowanie życia społecznego i kulturalnego. Więcej »

Komentarze (0)
Wynik działania 4 + 3 =
  • Najnowsze
  • Losowe
Ostatnio komentowane
8
• 2023-05-31 11:24:57
młody wolaaaaaaaaaaa
• 2023-05-30 19:51:05
cguj
• 2023-05-30 19:16:31
fxhbn
• 2023-05-30 14:57:44
Nic
• 2023-05-30 14:48:17