Styl biblijny
Biblia jest zarazem świętą księgą judeochrześcijaństwa i arcydziełem literackim. Pojawia się w niej cała gama artystycznych sposobów wypowiedzi: przypowieści, porównania, obrazy literackie, symbole, metafory czy maksymy. W Biblii obecne są zarówno formy liryczne, jak i takie, które mają charakter epicki. Najważniejszą cechą stylu biblijnego jest alegoryczność. Polega ona na tym, że tekst posiada sens dwustopniowy: dosłowny i metaforyczny. Biblijna alegoryczność wyraża się w postaci tak zwanego języka figuralnego. Figura oznacza zapowiedź określonych wydarzeń i postaci, które pojawią się w dalszej części Biblii, na przykład ofiara Izaaka ze Starego Testamentu jest figurą ofiary Jezusa Chrystusa.
Gatunki biblijne
Teksty biblijne to rezerwuar wielu gatunków literackich. Księgi historyczne operują następującymi gatunkami: poemat epicki, saga rodowa, opowiadanie historyczne, kronika, nowela. W księgach mądrościowych można odnaleźć takie formy jak: dialog filozoficzny, monolog filozoficzny, pieśń miłosna, psalm, przypowieść, przysłowie, zbiór praw. Z kolei w księgach proroczych najważniejsze gatunki to: mowa religijna, kazanie, wyrocznia, przekleństwo, lamentacja, list, apokalipsa. Każdy z gatunków biblijnych ma swoją własną, charakterystyczną stylistykę. Znamiennym przykładem jest proroctwo – apokalipsa (gr. apokalipsis – objawienie), które posługuje się takimi zabiegami stylistycznymi jak: metafora, hiperbola czy symbol, podkreślający wieloznaczność tekstu czy sformułowania typu „zaprawdę powiadam wam”.
Funkcje Biblii
Biblia pełni kilka podstawowych funkcji. Najważniejszą z nich jest funkcja sakralna, czyli objawienie boskiego przekazu skierowanego do człowieka. Mamy tu również do czynienia z funkcją poznawczą, ponieważ tekst ten ukazuje wydarzenia historyczne i kulturę starożytną, wyjaśnia genezę powstania świata, naturę Boga, wskazuje, jak należy postępować. Kolejną funkcją Biblii jest rola kulturotwórcza. Biblia stanowi źródło wielu tematów literackich, postaci i gatunków wykorzystywanych przez sztukę wysoką, ale też przez folklor. Stylistyka biblijna pełni także funkcję językową, ponieważ oddziałuje na frazeologię. Należy także pamiętać o symbolicznej roli Biblii. Miejsca, postaci i wydarzenia występujące w Starym i Nowym Testamencie mają zarazem znaczenie konkretne i symboliczne. Można tu wymienić elementy takie, jak raj, góra święta, ogród oliwny czy krzyż.
Stylizacja biblijna
Wiele utworów literackich posługuje się stylizacją biblijną, to znaczy pisarze świadomie wykorzystują cechy języka biblijnego w celu podniesienia rangi własnego dzieła lub reinterpretacji przesłania świętej księgi. Stylizacja może przybrać formę parodii, która polega na przejaskrawieniu tekstu pierwotnego. Przykładem tego typu zabiegów są dzieła Jana Kasprowicza lub proroctwo Wernyhory w „Weselu” Stanisława Wyspiańskiego.