Geneza teatru greckiego
Początki dramatu greckiego sięgają VIII w. p. n. e. i są związane głównie z obrzędami na cześć boga Dionizosa (tzw. Wielkie Dionizje), ale na powstanie teatru miały również wpływ misteria eleuzyńskie i kult zmarłych.
Najważniejszym tworzywem dramatu były pieśni chóralne. Dytyramby stały się źródłem tragedii, zaś pieśni falliczne (ku czci płodności) dały początek komedii. Oprócz tych form w starożytności istniał również dramat satyrowy.
 |
| Teatr w Milecie/ commons.wikimedia.org/ Radomil (25 IX 2005) |
Samo słowo dramat pochodzi od greckiego słowa drama, które znaczy tyle, co „działanie”. Chodzi tu zatem o przedstawienie konkretnej akcji, czyli ciągu wydarzeń. Arystoteles w „Poetyce” przeciwstawia dramat epice. O ile bowiem pierwszy odtwarza rzeczywistość za pomocą dialogów i słów, drugi wykorzystuje do tego celu opis i opowiadanie.
W średniowieczu błędnie sądzono, że komedia to utwór, który ma pozytywne zakończenie, zaś tragedia odwrotnie, dlatego nazwano dzieło Dantego „Boską Komedią”. Tymczasem podstawowa różnica pomiędzy tymi dwoma odmianami dramatu polegała na odmiennej stylistyce i wizji świata. Tragedia posługuje się bowiem patosem i emanuje smutkiem, natomiast komedia trywializacją i wesołością.
Rozwój
Ukształtowanie się ostatecznej postaci greckiego teatru miało miejsce między VIII a VI w. p. n. e. Zmiany polegały tu na ewoluowaniu roli chóru i wprowadzaniu kolejnych aktorów. Z chóru została wyodrębniona postać przewodnika, tak zwanego koryfeusza. Potem zaś Tespis wprowadził pierwszego aktora. Drugi aktor pojawił się u Ajschylosa, a trzeci u Sofoklesa. Ilości tej nie przekroczono w starożytności, ponieważ zabraniała tego zasada decorum.
Aktorzy byli mężczyznami, a wszystkie postaci (również kobiece) odgrywali, zakładając specjalne maski. Dramaty musiały również respektować założenia zasady trzech jedności (czasu, miejsca i akcji).