Edward Śmigły-Rydz - biografia, zasługi

Edward Rydz przyszedł na świat 11.03.1886 roku w Brzeżanach w Galicji. Człon „Śmigły” był pierwotnie jego pseudonimem w konspiracji niepodległościowej i został dodany do oficjalnego nazwiska znacznie później. Wywodził się z raczej ubogiej rodziny urzędniczej, jego ojciec był policjantem. Po ukończeniu pierwszych etapów edukacji w szkołach lokalnych rozpoczął naukę na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Jednakże nie ukończył ich, przenosząc się ostatecznie na wydział filozoficzny Uniwersytetu Jagiellońskiego. Po szkole oficerskiej odbywał również służbę wojskową w armii austriackiej.

Już od czasów młodości zaangażowany był w ruchy niepodległościowe, od 1908 zaczął działać w organizacjach  patriotycznych, takich jak ZWC i Związek Strzelecki. W czasie I wojny światowej po bardzo krótkiej służbie w wojsku austriackim został włączony do świeżo formowanej kadry Legionów, służąc bezpośrednio pod Piłsudskim. W czasie wojny wyróżnił się trzeźwością umysłu i umiejętnościami dowodzenia. Po kryzysie przysięgowym w 1917 i aresztowaniu Piłsudskiego przejął kontrolę nad POW. W czasie wojny polsko – ukraińskiej i polsko – bolszewickiej dowodził na wysokich szczeblach, gdzie również wykazał się wysokimi umiejętnościami dowódczymi, przyczyniając się do zwycięstwa. Uważany za jeden z największych talentów w wojsku polskim, został mianowany w roku 1921 jednym z inspektorów armii.

Rydz – Śmigły poparł Piłsudskiego w czasie zamachu majowego w roku 1926 i był zwolennikiem sanacji. Z tego powodu jego kariera nie ucierpiała podczas rządów Piłsudskiego. W roku 1935, po śmierci Piłsudskiego, został nowym GISZ – em (Generalnym Inspektorem Sił Zbrojnych), faktycznie zajmując pozycję dyktatorską po Piłsudskim. Od 10.11.1936 marszałek Polski.

W przeciwieństwie do swoich talentów wojskowych Rydz – Śmigły nie okazał się być dobrym politykiem, a jego władza spotykała się z niechęcią. Próba budowania nowego ugrupowania  politycznego – Obóz Zjednoczenia Narodowego – nie dała zadowalających rezultatów. Zarzuca mu się również zbytnią pewność siebie w polityce zagranicznej i błędne manifestowanie siły wobec Czechosłowacji i Litwy.

Po wybuchu II wojny światowej stał na czele armii jako Naczelny Wódz. Kampania przeistoczyła się jednak w pasmo porażek, a Niemcy zdawali się wygrywać na wszystkich frontach. Po przyłączeniu się do wojny Sowietów 17.09.1939 roku Edward Rydz – Śmigły nakazał ewakuację rządu do Rumunii.

Przez dwa następne lata Rydz – Śmigły ukrywał się przed wywiadem niemieckim w Rumunii i na Węgrzech, zrzekając się swoich funkcji wojskowych. W roku 1941 powrócił sekretnie do kraju, chcąc zorganizować ruch oporu – Obóz Polski Walczącej.  Jednakże spotkał się z bardzo chłodnym przyjęciem. Większość rodaków obwiniała go zarówno o politykę prowadzoną przed wojną, jak i samą klęskę. Ostatecznie marszałek zmarł 2.12.1941 roku, prawdopodobnie w wyniku choroby, chociaż wokół jego śmierci narodziło się sporo kontrowersji. Pochowany pod fałszywym nazwiskiem w Warszawie.