Endemit to takson organizmów żywych (rodzaj, rodzina, chociaż najczęściej gatunek), którego zasięg ograniczony jest dla danego miejsca albo region i nigdzie indziej nie występuje on naturalnie. Przeciwieństwem gatunków endemicznych są szeroko rozpowszechnione gatunki kosmopolityczne.
W faunie i florze Polski występuje niewiele endemitów. Wynika to głównie z tego, że przyroda ożywiona na terenie Polski jest stosunkowo młoda, rozwija się od ustąpienia lądolodu skandynawskiego z obszaru naszego kraju około 10 tys. lat temu (północ kraju przykrywała skandynawska tarcza lodowa, na południe od niej zaś w warunkach klimatu peryglacjalnego dominowała pustynia polarna i roślinność tundrowa).
Poza tym obszar Polski jest przeważnie nizinny (bez barier utrudniających rozprzestrzenianie się roślin i zwierząt), a główne krainy geograficzne mają swoje przedłużenie w krajach sąsiednich. Najwięcej endemitów występuje w górach – Tatrach, Pieninach i Sudetach (zwłaszcza w Karkonoszach). Oczywiście granica państwowa zwykle nie ogranicza ich występowania – są to jak np. skalnica tatrzańska (Saxifraga wahlenbergii) endemity zachodniokarpackie, występujące w Polsce i na Słowacji. Skalnica tatrzańska jest też przykładem tego, ze uznanie danego gatunku za endemit nie jest ostateczne; dawniej znana tylko z Tatr (endemit tatrzański) została odkryta też w Niżnych Tatrach, Wielkiego Choczu i Małej Fatry (endemit zachodniokarpacki).
Do endemitów wśród roślin (głównie byliny – zielne rośliny wieloletnie) należą m.in.:
- wiechlina tatrzańska (Poa nobilis) z rodziny wiechlinowatych/traw – występująca w Tatrach,
- urdzik karpacki (Soldanella carpatica) z rodziny pierwiosnkowatych – występujący obficie w Tatrach i na Babiej Górze, nielicznie na Pilsku, Policy, w Gorcach i Pieninach,
- pszonak pieniński (Erysimum pieninicum) z rodziny kapustowatych – występujący na 4 stanowiskach w polskiej części Pienin Właściwych i Małych Pienin,
- dzwonek karkonoski (Campanula bohemica) z rodziny dzwonkowatych – występujący (jako 2 podgatunki) w Karkonoszach i Wielkim Jesioniku.
- czy warzucha polska (Cochlearia polonica) z rodziny kapustowatych – występujący dawniej w okolicy Pustyni Błędowskiej, obecnie zaś na kilku stanowiskach w regionie.
Brzoza ojcowska (Betula oycoviensis), endemit flory Polski nie jest obecnie uważana za odrębny gatunek, a jedynie za odmianę brzozy brodawkowatej (Betula pendula). Jest prawdopodobnie mieszańcem brzozy brodawkowatej i któregoś gatunku brzóz karłowatych. W Polsce występuje nielicznie na kilku stanowiskach w okolicach Krakowa, w Sudetach, Beskidzie Wyspowym i na Wyżynie Opatowskiej. Pojedyncze stanowiska podawane są też spoza granic Polski – ze Słowacji, Siedmiogrodu w Rumunii, czy Szwecji (z tej racji zaliczana jest do subendemitów – wykraczających nieco poza swój główny zasięg).
Endemitów wśród zwierząt jest jeszcze mniej. Należą do nich m.in.;
- Allogamus starmachi – owad wodny z rzędu chruścików, występujący w Tatrach (larwy żyją w okresowo płynących potokach tatrzańskich),
- czy darniówka tatrzańska (Microtus tatricus), gryzoń z podrodziny nornikowatych – endemit karpacki, występujący głównie w Tatrach.