Podział fizyczno-geograficzny Polski

Podział fizyczno-geograficzny Polski na regiony (regionalizacja fizyczno-geograficzna Polski) stworzony został po II Wojnie światowej przez Jerzego Kondrackiego (pierwsza regionalizacja powstała w 1965 roku, później była kilkakrotnie modyfikowana).

Podstawą podziału regionalnego Polski J. Kondrackiego było wyróżnienie czynnika przewodniego środowiska przyrodniczego. W podziale uwzględniono 2 komponenty przy wyróżnianiu regionów najwyższego rzędu (prowincji): geologiczno-geomorfologiczny oraz klimatyczno-roślinny. Wyróżniając jednostki najniższego rzędu (mezoregiony) J. Kondracki brał pod uwagę: położenie geograficzne, charakter i genezę rzeźby oraz zróżnicowanie skał podłoża. Wyróżnione regiony nawiązują do jednostek podziału fizyczno-geograficznego Europy z 1971 roku.

Jednostki fizyczno-geograficzne Polski wchodzą w skład 4 megaregionów (dawniej podobszary) Europy: Pozaalpejskiej Europy Zachodniej (większość obszaru Polski), Regionu Karpackiego (Polska Południowo-Wschodnia) i Niżu Wschodnioeuropejskiego (wschodnie krańce Polski). Region Karpacki odróżnia od reszty kraju budowa geologiczna i rzeźba terenu, a kryterium wyodrębnienia Europy Wschodniej wynika przede wszystkim z odmiennych stosunków klimatycznych (klimat bardziej kontynentalny) i charakteru świata roślinnego.

W obrębie megaregionu Pozaalpejskiej Europy Zachodniej wyróżniamy na obszarze Polski 3 prowincje geograficzne: Niż Środkowoeuropejski (rozciąga się od Holandii po środkowo-wschodnią Polskę, gdzie dzieli się na podprowincje: Pobrzeża Południowobałtyckie, Pojezierza Południowobałtyckie, Niziny Środkowopolskie i wschodni fragment Nizin Sasko-Łużyckich), północne obrzeżenie Masywu Czeskiego (Sudety z Przedgórzem Sudeckim) oraz Wyżyny Polskie.
W obrębie megaregionu Niżu Wschodnioeuropejskiego wyróżniamy w obszarze Polski zachodnie krańce prowincji geograficznych: Niż Wschodniobałtycko-Białoruski (w Polsce Nizina Staropruska Pobrzeży Wschodniobałtyckich, Pojezierze Mazurskie i część Pojezierza Litewskiego w obrębie Pojezierzy Wschodniobałtyckich oraz zachodni skrawek Wyżyn Ukraińskich (w Polsce fragment wyzyny Wołyńsko-Podolskiej).
W obrębie megaregionu Region Karpacki wyróżniamy w Polsce prowincje geograficzne:  Karpaty Zachodnie (w Polsce część Podkarpacia Północnego, Zewnętrznych Karpat Zachodnich i Centralnych Karpat Zachodnich) oraz zachodni kraniec Karpat Wschodnich (w Polsce m.in. Bieszczady w Beskidach Lesistych).

Autor: dr Krzysztof Jarzyna z Instytutu Geografii UJK w Kielcach

Polecamy również:

Komentarze (1)
Wynik działania 3 + 4 =
XduiX
2017-10-30 21:52:03
nwm co o tym myślić
Ostatnio komentowane
Dziękuję za krótką acz treściwą syntezę :)
• 2024-09-24 21:14:03
Dodajmy, że było to również ostatnie powstanie wendyjskie (słowiańskie) na terenie N...
• 2024-09-04 21:32:33
DZIĘKUJĘ
• 2024-07-31 13:21:34
I cóż miał rację Marek Aureliusz który chciał podbić Germanię uderzeniem przez Mor...
• 2024-07-06 19:45:33
O tym, że zmienne w czasie pole elektryczne jest źródłem pola magnetycznego, napisał ...
• 2024-06-27 07:25:33