Neuroprzekaźniki (nazywane też neurotransmiterami) – substancje chemiczne, które umożliwiają przekazywanie sygnałów. Sygnał może zostać przekazany pomiędzy neuronami przez synapsę oraz z komórki nerwowej do komórki mięśniowej lub gruczołu.
Jak działa neuroprzekaźnik?
Miejscem gromadzenia się neuroprzekaźnika są pęcherzyki synaptyczne. Depolaryzacja błony persynaptycznej powoduje, że pęcherzyki przyłączają się do niej, co prowadzi do fuzji błony pęcherzyków z błoną persynaptyczną, w skutego czego następuje uwolnienie neurotransmitera do szczeliny synaptycznej. Błona postysnaptyczna jest bogata w receptory dla konkretnego neurotransmitera, dzięki czemu może on przekazywać sygnał do komórek.
Jakie wyróżniamy neuroprzekaźniki?
• Glutaminian – umożliwia przewodzenie impulsów nerwowych w korze mózgowej ssaków.
• GABA – kwas gamma – aminomasłowy, jest neuroprzekaźnikiem o działaniu hamującym. Odpowiada głównie za zmniejszenie napięcia mięśni oraz uczucie rozluźnienia.
• Acetylocholina – neuroprzekaźnik, który wystepuje w połączeniach nerwowo – mięśniowych, syntezowany jest w neuronach cholinergicznych. Pobudza mięśnie szkieletowe, powoduje rozszerzenie naczyń krwionośnych oraz obniża ciśnienie krwi.
• Noradrenalina – neuroprzekaźnik wydzielany przez rdzeń nadnerczy. Działa moblizująco na ciało oraz mózg, największe stężenia można zaobserwować podczas stresu i w sytuacjach niebezpiecznych.
• Dopamina – uwalniana jest przez dopaminergiczne neurony ośrodkowego układu nerwowego. Pełni różne funkcje w zależności od miejsca działania. W podwzgórzu reguluje wydzielanie hormonów takich jak: prolaktyna i gonadotropina.
• Serotonina – reguluje sen współdziałając z melatoniną. Bierze udział w regulacji apetytu i temperatury ciała. Odpowiada za skurcze mięśni gładkich. Zaobserwowano także udział tego neuroprzekaźnika w zachowaniach impulsywnych.