System mieszany (półprezydencki) - definicja, cechy, przykłady

System mieszany nazywany bywa również półprezydenckim, semiprezedenckim albo parlamentarno-prezydenckim. Jego zasadniczą cechą jest łączenie elementów systemu parlamentarno-gabinetowego z systemem prezydenckim. Najbardziej charakterystycznym przykładem jest ustrój V Republiki Francuskiej. Zaobserwować go możemy również w Portugalii, Finlandii i Islandii.

System mieszany – zasady ustrojowe

Najważniejszą zasadą ustrojową systemu mieszanego jest tzw. dualizm egzekutywy, czyli oddzielenia funkcji szefa rządu od stanowiska głowy państwa. Podział władzy przebiega w taki sposób, że władza wykonawcza przysługuje prezydentowi i rządowi, prezydent jest głową państwa, natomiast premier jest szefem rządu. Drugą ważna regułą jest zasada nie łączenia stanowiska deputowanego z funkcją członka rządu.
W większości przypadków głowa państwa jest powoływana przez naród podczas wyborów. Prezydentowi przysługuje szeroki zakres uprawnień, włącznie z powoływaniem szefa rządu.

System mieszany – organy państwowe

W systemie semiprezydenckim znaczenie mają organy występujące w systemie prezydenckim oraz w systemie parlamentarno-gabinetowym, czyli prezydent, rząd oraz parlament.

Prezydent – z reguły wybierany jest w wyborach powszechnych, posiada prawo skrócenia kadencji parlamentu, zakres jego władzy jest dość szeroki – przewodniczy spotkaniom Rady Ministrów, czuwa nad konstytucją, nie potrzebuje kontrasygnaty ministrów, ponadto to gwarant niepodległości i ciągłości państwowej oraz niezależności sądownictwa. Prezydent ponosi odpowiedzialność konstytucyjną przy jednoczesnym braku odpowiedzialności parlamentarnej.

Parlament wybierany jest w wyborach powszechnych. Jego członkowie nie mogą jednocześnie być członkami rządu. Kadencja parlamentu może być skrócona na wniosek prezydenta.

Rząd – premier powoływany jest przez prezydenta (ten ostatni na wniosek premiera powołuje również ministrów). Szef rządu ponosi również odpowiedzialność za swoje działania przed głową państwa i przed parlamentem.

Polecamy również:

  • System prezydencki - cechy, opis - WOS

    System prezydencki możemy aktualnie zaobserwować w Stanach Zjednoczonych. Kardynalną jego zasadą jest separacja władz. Prezydent w tym ustroju politycznym pełni jednocześnie dwie funkcje – jest głową państwa oraz szefem rządu. Więcej »

  • System parlamentarny - cechy, na czym polega - WOS

    Zasadniczymi zasadami tworzącymi system parlamentarny duża rola parlamentu w tworzeniu zrębów ustroju państwowego. Parlament pełni funkcję ustawodawczą, ponadto posiada uprawnienia do uchwalania budżetu, a także do kontroli rządu. Znaczna pozycja parlamentu nie warunkuje pozbawienia wpływu na... Więcej »

  • Współczesne systemy polityczne - WOS

    Współczesne systemy polityczne, choć powstałe na bazie starych ustrojów i zasad, to jednak trochę różnią się pod względem akcentowania określonych czynników. Najważniejszym zadaniem państwa jest ochrona interesu społecznego i praw naturalnych jednostki. Uznaje się, że to państwo służy... Więcej »

Komentarze (0)
Wynik działania 2 + 3 =
Ostatnio komentowane
co to za ludzie
• 2024-10-05 16:24:59
Yyytf
• 2024-10-04 09:18:36
Masz
• 2024-09-27 07:49:55
Dziękuję za krótką acz treściwą syntezę :)
• 2024-09-24 21:14:03
Dodajmy, że było to również ostatnie powstanie wendyjskie (słowiańskie) na terenie N...
• 2024-09-04 21:32:33