Współczesne systemy polityczne, choć powstałe na bazie starych ustrojów i zasad, to jednak trochę różnią się pod względem akcentowania określonych czynników. Najważniejszym zadaniem państwa jest ochrona interesu społecznego i praw naturalnych jednostki. Uznaje się, że to państwo służy obywatelom a nie odwrotnie, zatem to suwerenność ludu, a nie suwerenność monarchii ma przewagę.
Nowoczesne systemy polityczne ostatecznie ukształtowały się po I wojnie światowej – były nimi przede wszystkim system demokracji parlamentarnej, system autorytarny oraz totalitarny (ustroje totalitarne upadły po II wojnie światowej, natomiast systemy autorytarne nadal utrzymują się w niektórych państwach, np. w Singapurze). Aktualnie zdecydowanie dominuje na świecie system parlamentarny.
Chcąc wyznaczyć najważniejsze cechy określające charakter współczesnych systemów politycznych warto wskazać na: 1. zeświecczenie sfery politycznej, 2. suwerenność wewnętrzna i zewnętrzna, 3. pełnienie różnego rodzaju funkcji przez wyspecjalizowanych, kompetentnych obywateli, 4. racjonalny, świecki system wartości, 5. Funkcjonowanie państwa na podstawie umowy społecznej miedzy ludnością i władzą.
Współczesne systemy polityczne – przykłady
System parlamentarno-gabinetowy: Wielka Brytania, Francja, Niemcy, Polska, Szwecja
System prezydencki: Stany Zjednoczone Ameryki Północnej, republiki południowoamerykańskie
System półprezydencki: Grecja, Rumunia, Portugalia, Francja, Finlandia
Monarchie: Watykan, Wielka Brytania, Norwegia, Dania, Szwecja, Hiszpania
Republiki: Francja, Niemcy, Włochy, Czechy, Chorwacja.