Zasadniczymi zasadami tworzącymi system parlamentarny duża rola parlamentu w tworzeniu zrębów ustroju państwowego. Parlament pełni funkcję ustawodawczą, ponadto posiada uprawnienia do uchwalania budżetu, a także do kontroli rządu. Znaczna pozycja parlamentu nie warunkuje pozbawienia wpływu na funkcjonowanie państwa pozostałych organów państwowych. Głowa państwa zachowuje bowiem prawo powoływania rządu, a ponadto nie odpowiada, pod względem politycznym, przed parlamentem za swoje decyzje.
Systemy parlamentarne występują obecnie w dwu wariantach: monarchicznym oraz republikańskim.
System parlamentarny – zasady ustrojowe
1. System parlamentarny funkcjonuje na bazie tzw. podwójnej egzekutywy, czyli rozgraniczenia funkcji głowy państwa od funkcji szefa rządu. Jest w tym wypadku systemem przeciwstawnym do prezydenckiego (lub inaczej mówiąc prezydialnego) typu państwa.
2. Kolejną ważną zasadą ustrojową tego systemu jest możliwość jednoczesnego sprawowania funkcji członka rządu i deputowanego w parlamencie.
3. Rząd jest zależny od parlamentu z tego względu, iż temu drugiemu przysługuje prawo wyrażenia wotum nieufności dla rządu, który w takiej sytuacji ustępuje.
4. Głowa państwa ma przydzielone kompetencje do skrócenia kadencji parlamentu.