System parlamentarno-gabinetowy jest typem reżimu politycznego, w którym gabinetowi (egzekutywie) nadawana jest władza przez parlament, który posiada wyższą pozycję od rządu; gabinet jest tu podporządkowany parlamentowi – odpowiada przed nim za swoje inicjatywy i formy działalności. Między podmiotami władzy państwowej zachodzi współpraca i rozgraniczenie kompetencji. Władza wykonawcza przynależy rządowi i głowie państwa, natomiast władza ustawodawcza parlamentowi.
Reżim ten ukształtował się pod wpływem wzoru brytyjskiego. Obecnie system parlamentarno-gabinetowy dominuje w Europie – funkcjonuje między innymi w takich krajach jak: Polska, Węgry, kraje Beneluksu, Hiszpania i Szwecja.
System parlamentarno-gabinetowy – zasady ustrojowe i organy państwowe
Chcąc dokładniej omówić ten rodzaj reżimu należy wskazać na charakterystyczne dla niego cechy:
1. w państwie funkcjonuje parlament (czasem tylko jednoizbowy), który powoływany jest do istnienia na drodze wyborów powszechnych;
2. rząd jest odpowiedzialny pod względem politycznym przed parlamentem; ocena działania rządu dokonuje się poprzez wotum nieufności;
3. skład parlamentu i układ sił w nim decydują o osobach powołanych do rządu – partie posiadające większość mają zasadniczy wpływ na skład rządu;
4. głowa państwa pełni funkcje raczej reprezentacyjne, ceremonialne i organizacyjne, zakres jej uprawnień jest ograniczony;
5. członkowie rządu, podobnie jak głowa państwa, ponoszą odpowiedzialność konstytucyjną za tzw. delikt konstytucyjny;
6. premier może domagać się rozwiązania parlamentu przed upływem jego kadencji (wtedy rozpisywane są wybory przedterminowe);
7. nie funkcjonuje zasada separacji władz.