Pijarzy (oficjalna nazwa: Zakon Kleryków Regularnych Ubogich Matki Bożej Szkół Pobożnych) to męskie zgromadzenie zakonne powstałe w 1621 r. w Rzymie. Jego początki sięgają jednak 1597 r. Wówczas św. Józef Kalasancjusz otworzył w Wiecznym Mieście pierwszą na świecie bezpłatną, powszechną i otwartą dla wszystkich (także dla dzieci innych wyznań) szkołę. W Polsce pijarzy pojawili się w 1642 r.
Hasło zakonu brzmi Pietas et Litterae, czyli „Pobożność i Nauka”. Powołaniem zakonu jest bowiem nauczanie dzieci i młodzieży w duchu pobożności – oprócz trzech ślubów zakonnych pijarzy składają czwarty: „bezinteresownej troski o nauczanie i wychowanie dzieci i młodzieży”.
Pijarzy w swojej działalności oświatowej rywalizowali z zakonem jezuitów, ale po likwidacji Towarzystwa Jezusowego w 1773 r. przejęli większość ośrodków szkolnych. Odegrali wielką rolę w reformie szkolnictwa w okresie Oświecenia (XVIII w.). Przeprowadzili także modernizację polskiego systemu oświatowego, w tym przyczynili się do powstania Komisji Edukacji Narodowej. W owym procesie modernizacji brał udział m.in. wybitny polski poeta Stanisław Konarski, należący do zgromadzenia. Konarski założył w 1740 r. w Warszawie Collegium