Benedyktyni (Zakon Świętego Benedykta; łac. Ordo Sancti Benedicti, stąd skrót: OSB) to zgromadzenie zakonne, którego założycielem był św. Benedykt z Nursji (480-ok.550). Oficjalnie powstało w 529 r. Do pierwszych ośrodków należały klasztory w Subiaco (tradycja mówi o 12 klasztorach, w każdym 12 mnichów) i klasztor na Monte Cassino (gdzie powstała reguła zakonu). Benedyktyni z czasem rozszerzyli swą działalność na cały Kościół Zachodni. Szczególną rolę w rozsławieniu zakonu benedyktynów oraz jego reguły miał papież Grzegorz Wielki, który postaci św. Benedykta poświęcił swoje Dialogi.
Do upowszechnienia Reguły św. Benedykta doszło w pierwszej połowie IX wieku w państwie Karolingów. Cesarz Karol Wielki uznał ją za główną regułę mnichów w swoim państwie. W X/XI w. benedyktyni przybyli wraz ze św. Wojciechem do Polski, osiedlając się wówczas i zakładając pierwsze klasztory m.in. w Świętym Krzyżu, Mogilnie, Tyńcu i Lubiniu. W tym samym czasie z Zakonu Świętego Benedykta wyodrębniły się nowe zgromadzenia: cystersów i kamedułów.
W 909 r. książę Akwitanii, Wilhelm I Pobożny, ufundował słynne opactwo benedyktyńskie pod wezwaniem Apostołów Piotra i Pawła w Cluny. Było ono ośrodkiem reform klasztornych w Kościele zachodnim. Od owego opactwa mnisi benedyktyńscy byli w średniowieczu nazywani „kluniatami”, natomiast ze względu na kolor ich habitów określano ich także „mnichami czarnymi”. Samo słowo „benedyktyn” do polszczyzny literackiej wprowadził ks. Piotr Skarga w XVI w.
Reguła św. Benedykta do dziś stanowi fundament życia mniszego w Kościele zachodnim. Jej podstawową cechą jest umiar – we wszystkim należy znaleźć złoty środek: w modlitwie, uczynkach pokutnych, w pracy i w spoczynku, w posiłku i piciu. Celem, jaki wyznaczył Benedykt swoim zakonnikom, była służba Boża – całe życie mnicha powinno polegać na głoszeniu chwały Bożej. Dewizą benedyktynów jest hasło Ora et labora – módl się i pracuj, i zgodnie z nią główny nacisk we wspólnotach kładzie się na pracę fizyczną oraz umysłową; praca jest traktowana jako jeden ze sposobów służby Bożej, jako okazja przybliżenia się do Boga i braci. Akcentowana jest także konieczność lectio divina, czyli (medytacyjnej) lektury Pisma Świętego.
Św. Benedykt w swojej regule jako pierwszy wprowadził także do zakonu profesję, czyli zagwarantowaną prawem przynależność do zakonu, oraz stabilność miejsca, czyli zobowiązanie mnichów do pozostawania w jednym klasztorze aż do śmierci. Cechą charakterystyczną benedyktyńskich ślubów monastycznych jest zatem związanie się mnicha z konkretną wspólnotą (benedyktyni składają 4 śluby: ubóstwa, posłuszeństwa, czystości i stałości miejsc). Do podstawowych elementów reguły i tradycji benedyktyńskiej należy również przyjmowanie gości, w których mnisi mają spotykać Chrystusa.
Benedyktyni dzięki swojej działalności przyczynili się do rozwoju ogrodnictwa, zielarstwa, piśmiennictwa (przepisywanie ksiąg), rzemiosła artystycznego (iluminatorstwo), budownictwa sakralnego oraz szpitali. Współcześnie polscy mnisi Zakonu Św. Benedykta swój czas poświęcają przede wszystkim na pracę naukową i rekolekcyjno-duszpasterską. Swoje opactwa mają w trzech miejscowościach: w Tyńcu, Lubiniu koło Kościana oraz Biskupowie.
Do zakonu benedyktynów należały tak znamienite postacie, jak: św. Grzegorz I Wielki (papież; doktor Kościoła), św. Augustyn z Canterbury, św. Bonifacy, św. Wojciech (apostoła Czech, Węgier, Polski i Prus), św. Piotr Damiani, św. Anzelm, św. Hildegarda z Bingen.
W 1893 r. powstała – istniejąca do dziś – federacja benedyktyńska, do której należy obecnie 21 kongregacji oraz pewna ilość wspólnot klasztornych poza kongregacjami. Na czele owej federacji stoi opat prymas rezydujący w Opactwie i Kolegium św. Anzelma w Rzymie.
Związek frazeologiczny „benedyktyńska praca” stanowi nawiązanie do pracy kopistów i iluminatorów w klasztorach benedyktyńskich i oznacza pracę drobiazgowo dokładną oraz żmudną.