Ruch Wolnych Chrześcijan narodził się w I połowie XIX w. na gruncie przebudzenia religijnego w Wielkiej Brytanii. Za oficjalną datę powstania przyjmuje się 1830 r. Wówczas w Dublinie rozpoczęły się regularne publiczne nabożeństwa wyłaniającego się Kościoła.
Trudno wyróżnić jednego założyciela Wolnych Chrześcijan. Najczęściej przywołuje się nazwiska pierwszych siedmiu „braci”, którymi byli: John Gifford Bellett, Francis Hutchinson, John Parnell, Anthony Norris Groves, Edward Cronin, William James Stokes oraz John Nelson Darby.
Od 1832 r. członkowie ruchu zaczęli spotykać się nie tylko w Dublinie, lecz także w miejscowości Plymouth (południowo-zachodnia część Anglii). Właśnie od nazwy tego miasta wolni chrześcijanie określani są także braćmi plymuckimi.
Wolni Chrześcijanie podobnie jak inne wspólnoty protestanckie uznają Pismo święte za jedyne źródło doktrynalne (zasada Sola Scriptura). Uznają dwa sakramenty chrzest i Eucharystię (pod dwoma postaciami). Uważają, że ochrzczony może być tylko taki człowiek, który świadomie wyzna swą wiarę w Jezusa Chrystusa, stąd sakrament udzielany jest (przez całkowite zanurzenie) osobom po 16 roku życia. Komunię traktują z kolei wyłącznie jako symbol i przypomnienie krwawej ofiary Chrystusa na krzyżu, a nie jako realne przeistoczenie chleba i wina w ciało i krew Jezusa. Nie uznają również kultu świętych oraz odrzucają prawdę o niepokalanym poczęciu i wniebowzięciu Maryi.
Każdy lokalny zbór Wolnych Chrześcijan jest zborem autonomicznym. Żeby mógł być utworzony nowy zbór, potrzeba co najmniej 15 ochrzczonych i wierzących osób. Jeśli jest ich mniej, wierni tworzą placówkę, która podległa najbliższemu zborowi. Zbory lokalne mogą łączyć się w większe organizmy, czego przykładem jest Kościół Wolnych Chrześcijan w RP. Brak jest jednak centralnych organów i hierarchii na skalę ogólnoświatową.
Każdym zborem kierują Starsi zwani Radą Braterską. Jeden z nich zostaje wybrany przez wspólnotę na przełożonego i nosi wówczas tytuł Prezbitera Zboru.
Wolni Chrześcijanie w Polsce
Pierwszy zbór wolnych chrześcijan powstał z inicjatywy Józefa Mrózka (głównego propagatora braci plymucckich na ziemiach polskich) w 1909 r. w Trzcianowicach koło Cieszyna. Prawdziwy rozkwit ruchu nastąpił jednak w latach 20-tych, kiedy założono wspólnoty w Krakowie, Tarnowie, Nowym Sączu, Lublinie, Piotrkowie Trybunalskim i Nierodzimiu.
Obecnie istniejący Kościół Wolnych Chrześcijan w RP zarejestrowano w 1981 r. Liczy on około 3 tysięcy członków. Większość z nich zamieszkuje województwo śląskie. Wcześniej bracia plymuccy skupiali się m.in. w Zrzeszeniu Zwolenników Nauki Pierwotnych Chrześcijan, a później w Związku Wolnych Chrześcijan.
Główna siedziba Kościoła Wolnych Chrześcijan w RP znajduje się w Katowicach. Przewodniczącym Rady Kościoła jest Jerzy Karzełek.