Anabaptyzm - twórcy, cechy, doktryna

Anabaptyzm (gr. anabaptistos – „powtórny chrzest”) to powstały w XVI w. w kręgu uczniów Ulricha Zwingliego nurt reformacji radykalnej, którego zwolennicy negowali ważność chrztu niemowląt i głosili konieczność „powtórnego chrztu” dorosłych przystępujących do wspólnoty (stąd w języku polskim anabaptyści nazywani są także nowochrzczeńcami). Pierwszą gminę anabaptystów założyli Konrad Grebel i Felix Manz w  Zöllikon koło Zurychu na początku 1525 r. Ze Szwajcarii ruch szybko rozprzestrzenił się na tereny południowych Niemiec, Holandii i Moraw. Najsłynniejszą grupą anabaptystów kierował Tomasz Münzer (ok. 1490-1535), przywódca wojny chłopskiej w Rzeszy (1522-1525).

Anabaptyzm nie był nurtem jednolitym i obejmował odłamy różniące się ideologicznie. Główne zasady ruchu określono jednak na jednym z tajnych synodów w Schleitheim w 1527 r. Zostały one zawarte w tzw. siedmiu artykułach schleitheimskich, których autorem był teolog Michel Sattler, dawny opat benedyktyński. Odwołujące się do tego dokumentu wspólnoty anabaptystów kwestionowały praktykę chrztu dzieci i głosiły ideę tzw. Kościoła wybranych jako gminy braterskiej, rządzonej przez Ducha Św., bez pośrednictwa hierarchów (zamiast hierarchii proponowano urząd pasterski).

Anabaptyści zrezygnowali ze świątyń oraz przedmiotów kultu, co miało źródło w idei odsunięcia się od świata. Dużą wagę przykładali natomiast do wspólnego wykonywania pieśni. Postulowali także rozdział Kościoła od państwa. Najwyższym autorytetem dla anabaptystów było Pismo Święte. Nie rozbudowali jednak szczególnej doktryny teologicznej, gdyż kładli główny nacisk na praktykę – dla większości anabaptystów, którzy byli ludźmi prostymi, liczyła się relacja z Bogiem oraz faktyczne posłuszeństwo przykazaniom Pisma. Byli przeciwnikami przemocy, kary śmierci, wojny oraz składania przysiąg.

Nieprzyjazny stosunek do anabaptystów mieli nie tylko katolicy, ale również przywódcy reformacji: Zwingli, Luter, Kalwin. Przypisywano im błędne przekonania i gorszące praktyki. W odniesieniu do nowochrzczeńców pojawiały się zarzuty m.in. o anarchizm, niemoralność, komunizm oraz wzniecanie buntów. Wielu z nich padło ofiarą prześladowań np. w Szwabii działał specjalny oddział policji, którego zadaniem było tropienie anabaptystów i zabijanie ich na miejscu. Zdarzały się także masowe egzekucje, w których ginęło od kilkunastu do kilkuset osób. Pierwszym męczennikiem anabaptystów stał się inicjator ruchu Felix Manz.

Z ruchu anabaptystów wywodzą się hutteryci (obecnie Kanada i USA) oraz mennonici (większość wyznawców w Stanach Zjednoczonych).

Polecamy również:

  • Marcin Luter - biografia, poglądy, działalność

    Marcin Luter urodził się w roku 1483 w Eisleben. Jego rodzice wywodzili się warstwy tzw. dziedzicznych czynszowników, jednak zła sytuacja materialna zmusiła ich do opuszczenia wsi i poszukiwania pracy w mieście. Już po narodzinach syna przenieśli się do Mansfeld – Hans Luter, ojciec przyszłego... Więcej »

  • Pokój augsburski (1555) - postanowienia, warunki - Religia

    Pokój augsburski był pokojem kończącym pierwszy okres wojen religijnych między katolikami i luteranami w Niemczech. Został zawarty na sejmie Rzeszy w Augsburgu 25 września 1555 r. Podpisał go cesarz Karol V. Więcej »

  • Kalwinizm - historia, cechy, zasady

    Kalwinizm to jedna z głównych doktryn religijnych protestantyzmu. Swoją nazwę wywodzi od nazwiska reformatora religijnego, Jana Kalwina (1509-1564). Określany jest także ewangelicyzmem reformowanym bądź protestantyzmem reformowanym. Więcej »

  • Reformacja w Anglii - przyczyny, skutki (anglikanizm, purytanizm, prezbiterianizm)

    Anglikanizm (Kościół anglikański) wyłonił się z Kościoła katolickiego w XVI w. w okresie reformacji. Z tego względu powszechnie uważany jest za jedną z głównych form protestantyzmu, obok luteranizmu i kalwinizmu, jednak w przeciwieństwie do nich anglikanizm narodził się z przyczyn stricte... Więcej »

Komentarze (1)
Wynik działania 5 + 4 =
Abbb
2022-09-29 12:05:27
Dziękuję, pomogło mi w nauce :)
Ostatnio komentowane
nie wiem po co takie łatwe działanie
• 2025-02-04 15:03:23
W planie wydarzeń punkt 1 i 2 powinny być zamienione miejscami.
• 2025-01-29 19:30:27
Jest tu zawarte wiele niezbędnych oraz interesujących informacji o twórcy i artyście jakim...
• 2025-01-26 10:13:01
To ja ola
• 2025-01-20 14:10:30
bardzo się przyda na ściągi na kartkówki
• 2025-01-16 13:41:59