Shinto (jap. „droga, ścieżka bogów”) to religia rdzennie japońska, wywodząca się z animistycznych wierzeń ludowych (nie posiada założyciela). Ma charakter politeistyczny. W shinto główną rolę odgrywają bóstwa, zwane kami, będące uosobieniem sił natury (m.in. słońca, księżyca, gór, wody czy drzew), a także przodków, ludzi kultury i bohaterów japońskich. Bóstwa te zamieszkują elementy przyrody, przedmioty bądź są utożsamiane z konkretnym miejscem.
Głównym bóstwem jest Amaterasu – bogini słońca, uważana za pramatkę najstarszej, do dzisiaj sprawującej władzę, dynastii cesarzy japońskich. Liczba kami jest nieograniczona tym bardziej, że panuje przekonanie, iż każdy shintoista po śmierci sam staje się kami i zostaje związany z konkretnym przedmiotem bądź miejscem. Choć nie ma jakiegoś ścisłego kanonu bóstw, przyjmuje się mówić o 8 milionach. Ich zadaniem jest przede wszystkim pomoc żywym (są one przewodnikami ludzi w życiu doczesnym), chociaż zdarzają się wśród nich również złe duchy.
Samo określenie shinto pojawiło się dopiero w VI w. n.e., aby odróżnić rodzimą wiarę od wkraczającej do Japonii „ścieżki Buddy”, tj. buddyzmu. Do dziś religia ta zachowała charakter narodowy i jej wyznawcami są w zasadzie wyłącznie Japończycy.
Trudno mówić o ustalonej doktrynie, sztywnym rytuale i organizacji religijnej w shinto. Nie ma również jednej świętej księgi –japońskiego odpowiednika Biblii czy Koranu. Jedyne teksty, stanowiące niejako wykład wierzeń shintoistycznych, to: Kojiki (VIII w.), Nihongi (VIII w.) i tzw. norito, zawierające przepisy praktyk magicznych.
W latach 1868-1945 shinto było oficjalną religią państwową Japonii, powiązaną z kultem cesarza. Stanowiło w tamtym okresie duchową podstawą modernizacji państwa i jego militarno-gospodarczej ekspansji. W 1945 r. cesarz Hirohito publicznie zrzekł się wszelkich atrybutów boskości. W ten sposób shinto zostało sprowadzone do roli jednej z wielu religii obecnych w państwie japońskim i formalnie przestało mieć szczególny status.
Świątynie japońskie nazywane są chramami. Najbardziej znaną jest Ise-jingu poświęcona bogini Amaterasu, znajdują się w mieście Ise w prefekturze Mie. Jest ona największym narodowym sanktuarium Japonii. Charakterystyczną cechą wszystkich chramów jest torii – brama będąca symbolem znajdującego się za nią miejsca świętego. Składa się ona z dwóch słupów i jednej, spoczywającej na nich poprzecznej belki. Przed wejściem do świątyni należy dokonać ablucji. Przestrzeganie czystości rytualnej jest w shinto na tyle ważną kwestią, że nazywane jest „religią oczyszczenia”.
Obowiązkiem wyznawcy shinto jest modlitwa do duchów, bóstw, przodków. Pora i sposób jej odmawiania są kwestiami indywidualnymi. Oprócz modlitwy czynności kultowe polegają na składaniu darów ofiarnych kami, przede wszystkim z pokarmów i owoców. Celem wyznawcy jest harmonijne współistnienie z naturą.
Kontrowersyjną świątynią jest Yasukuni Jinja w Tokio poświęcona duchom poległych żołnierzy, z których ponad 1000 zostało uznanych przez Trybunał Tokijski za zbrodniarzy wojennych. Przeciwko wizytom japońskich dygnitarzy w Yasukuni protestują przede wszystkim Chiny i Korea.
Liczbę wyznawców shinto trudno określić. Co ciekawe, większość Japończyków rejestruje się w dwóch świątyniach – w buddyjskiej i w shintoistycznej. Powszechne jest powiedzenie: „Japończyk rodzi się shintoistą, bierze ślub jako chrześcijanin, a umiera jak buddysta”.