Taoizm - zasady, religia, filozofia

Taoizmem nazywa się tradycyjny chiński system filozoficzny i religijny, zapoczątkowany przez starożytnego myśliciela Laozi w VI w. p.n.e.

W pierwszych wiekach rozwijał się głównie taoizm filozoficzny (daojia), zainicjowany przez Laozi, a później rozwinięty przez Zhuangzi (IV-III w. p.n.e.). System ten oparty został na przekonaniu o duchowo-materialnej jedności całego świata, która manifestuje się w harmonii wszystkich zjawisk, esencji wszechświata nazywanej tao (tłumaczone zazwyczaj jako ścieżka, droga). Tao nie jest jednak czymś stałym; jest tajemniczą siłą, która podlega ciągłej zmianie i nie da się jej opisać. Ze względu na to, że wszystko w sobie zawiera i wszystko przenika, bywa porównywana do hinduistycznej koncepcji Brahmana. Klasycznym dziełem tego nurtu jest księga Daodejing (Droga Cnoty), której autorstwo przypisuje się Laozi.

Mędrzec jednak może poznać tao i zgłębić je dzięki rozwojowi duchowemu. W ten sposób nabywa cnotę (de), pozwalającą na przestrzeganie zasady wuwei (niedziałania), dzięki której człowiek nie sprzeciwia się naturalnemu porządkowi rzeczy i żyje w zgodzie z tao. Ten stan określany jest jako „powrót do dzieciństwa”. Jedyne zatem, do czego należy dążyć, to do pojęcia praw rządzących światem, a następnie podporządkować się im. Bierność jest tym, co zapewnia szczęście.

Taoizm filozoficzny dopuszczał wolność, spontaniczność i łamanie konwencji. Wypełniał braki konfucjanizmu w zaspokajaniu potrzeb wewnętrznych, irracjonalnych człowieka. Odkrycie prawdy o naturze rzeczywistości jest bowiem w świetle tej filozofii możliwe nie tylko w sposób rozumowy, ale również za sprawą intuicji. Taoizm nie zajmował się polityką i etyką. Ważniejsze były kwestie metafizyczne i mistyczne dzięki czemu stał się atrakcyjny dla prostego ludu.

Na przełomie II/III w. n.e. wyłonił się taoizm religijny (daojiao) łączący w sobie myśl filozoficzną z ludowymi wierzeniami (obrazowe mity przemawiały do ludu), praktykami magicznymi (m.in. alchemią) oraz technikami szamańsko-ekstatycznymi. Zaadoptował również koncepcją dwóch pierwiastków: ying i yang, których wzajemne dopełnianie stanowi podstawę harmonii świata. Ying oznacza to, co żeńskie, pasywne, ciemne  i puste. Yang natomiast symbolizuje to, co męskie, aktywne, światło i pełne. Za twórcą taoizmu religijnego uznawany jest Zhan Daoling (34-156).

Praktyka taoizmu religijnego nakierowana jest na zachowanie zdrowia, wydłużenie życia człowieka oraz sprowadzenie pomyślności. Opiera się m.in. na kontroli oddechu, medytacji, ćwiczeniach przypominających jogę, odpowiedniej diecie i postach oraz ekstazie miłosnej.

W taoizmie religijnym ważną rolę odgrywają mity o grupie Ośmiu Nieśmiertelnych, którym udało się posiąść nadprzyrodzone zdolności (np. płonęli bez spalania, lewitowali), a po śmierci dzięki zjednoczeniu z tao dostąpili nieśmiertelności i boskiej czci. Opowieści o nich w formie bajek i przypowieści przetrwały w Chinach do dzisiaj.

Nieśmiertelność stała się celem wyznawców taoizmu religijnego. Aby ją osiągnąć, zaczęto tworzyć liczne cudowne mikstury. Ich spożycie w wielu przypadkach kończyło się śmiercią. Przy okazji takich alchemicznych eksperymentów wynaleziono proch strzelniczy (pomiędzy 1044-1232 n.e. ).

W 440 r. na krótki czas taoizm stał się religią państwową Chin, ale później został zastąpiony przez konfucjanizm. Współcześnie ma swoich wyznawców na Tajwanie i w Hongkongu oraz wśród wiejskiej ludności Chin.

Polecamy również:

  • Judaizm - religia, historia

    Judaizm jest najstarszą monoteistyczną religią na świecie i równocześnie narodową religią Żydów. Powstał na terenach dzisiejszej Palestyny. Za jego założyciela uważa się proroka Mojżesza (hebr. Mosze). To od jego imienia judaizm bywa nazywany również religią mojżeszową lub mozaizmem. Więcej »

  • Islam - powstanie i początki religii. Prorok Mahomet - biografia i działalność

    Islam jest monoteistyczną religią o zasięgu ogólnoświatowym. Jej nazwa pochodzi od arabskiego rdzenia aslam i oznacza „pogodzenie się z wolą Bożą; poddanie się Bogu”. Niektórzy sądzą, że wywodzi się od innego arabskiego słowa – salam, czyli pokój.... Więcej »

  • Hinduizm - religia, historia, odłamy

    Hinduizm to jedna z najważniejszych, obok buddyzmu i dżinizmu, religii subkontynentu indyjskiego. Liczbę jej wyznawców szacuje się obecnie na 1 miliard osób, co stanowi 15% populacji świata. Obejmuje ona –  oprócz Indii – część Pakistanu, Sri Lankę (Cejlon), Nepal, Sikkim,... Więcej »

  • Buddyzm - co to jest, historia - Religia

    Buddyzm jest uważany jednocześnie za religię oraz za system filozoficzny. Zawiera całą gamę różnorodnych tradycji, wierzeń i praktyk. Ma zasięg ogólnoświatowy. Powstał w VI w. p.n.e. w Indiach. Więcej »

  • Konfucjanizm - zasady, filozofia, religia, liczba wyznawców

    Konfucjanizmem (chiń. rujia lub rujiao) nazywa się system filozoficzno-społeczno-etyczny, który został zapoczątkowany przez chińskiego myśliciela Kung-fu-cy (Konfucjusza), żyjącego w latach 557 – 479 p.n.e. Kontynuatorami myśli konfucjańskiej byli m.in. Mencjusz (odłam idealistyczny) i Xunzi... Więcej »

Komentarze (1)
Wynik działania 5 + 3 =
Golden 1
2022-01-04 13:05:03
Dobre opracowanie :]
Ostatnio komentowane
nie wiem po co takie łatwe działanie
• 2025-02-04 15:03:23
W planie wydarzeń punkt 1 i 2 powinny być zamienione miejscami.
• 2025-01-29 19:30:27
Jest tu zawarte wiele niezbędnych oraz interesujących informacji o twórcy i artyście jakim...
• 2025-01-26 10:13:01
To ja ola
• 2025-01-20 14:10:30
bardzo się przyda na ściągi na kartkówki
• 2025-01-16 13:41:59