Chrystus w czasie Ostatniej Wieczerzy polecił swoim uczniom, aby powtarzali Jego gesty i słowa, aż do dnia powtórnego przyjścia: Ilekroć bowiem spożywacie ten chleb albo pijecie kielich, śmierć Pańską głosicie, aż przyjdzie (1 Kor 11,26).
Apostołowie od początku przestrzegali tego nakazu i celebrowali „pamiątkę” Chrystusa, o czym wspomina w Dziejach Apostolskich św. Łukasz: Codziennie trwali jednomyślnie w świątyni, a łamiąc chleb po domach, przyjmowali posiłek z radością i prostotą serca (Dz 2,46). Do dziś nie zmieniła się podstawowa struktura liturgii Eucharystii (czyli Mszy Świętej) i stanowi ona centrum życia Kościoła.
Liturgię Eucharystii można podzielić na dwie zasadnicze części, stanowiące organiczną całość:
- liturgia słowa (czytania, homilia, modlitwa powszechna)
- liturgia eucharystyczną (przygotowanie chleba i wina, konsekracja w czasie dziękczynienia i komunia)
Kościół zaznacza, że obie liturgie składają się na „jeden akt kultu”.
Liturgia Eucharystii rozpoczyna się zgromadzeniem wszystkich uczestników. Na czele zgromadzenia stoi Jezus Chrystus – jest głównym celebransem Eucharystii, który niewidzialnie jej przewodniczy. Reprezentuje Go biskup bądź prezbiter.
Liturgia słowa obejmuje