Liturgia Słowa to pierwsza część Mszy świętej, której centrum stanowi głoszenie słowa Bożego. Następuje po obrzędach wstępnych, a przed liturgią eucharystyczną. Jest związana z czytaniem ksiąg świętych. Czytania wykonywane są z ambony.
Struktura liturgii słowa w niedziele i uroczystości wygląda następująco:
Pierwsze czytanie
Jest to zazwyczaj fragment Starego Testamentu lub (w okresie wielkanocnym) Dziejów Apostolskich, ewentualnie Apokalipsy. Zostaje odczytany z księgi liturgicznej zwanej Lekcjonarzem. Wierni podczas pierwszego czytania siedzą. Aby zaznaczyć koniec czytania, lektor dodaje formułę: Oto słowo Boże. Wówczas wszyscy odpowiadają: Bogu niech będą dzięki.
Psalm responsoryjny
Treść psalmu najczęściej nawiązuje do pierwszego czytania. Psalm powinien śpiewać/recytować kantor lub psałterzysta. Wszyscy wierni powtarzają natomiast refren (tzw. respons). Psalm ma sprzyjać medytacji nad Słowem Bożym i wyrażać wdzięczność wobec Pana. Zabronione jest zastępowanie psalmu pieśnią.
Drugie czytanie
Drugie czytanie stanowi fragment Dziejów Apostolski, jednego z Listów lub Apokalipsy. Zostaje odczytany z księgi liturgicznej zwanej Lekcjonarzem. Lektor zaznacza koniec czytania słowami: Oto słowo Boże. Wówczas wszyscy wierni odpowiadają: Bogu niech będą dzięki.
Drugie czytanie występuje w liturgii słowa wyłącznie w niedziele i uroczystości (w święta – jedno czytanie, czasami do wyboru choć w lekcjonarzu jest pierwsze i drugie).
Sekwencja
Sekwencja jest formą hymnu. W liturgii Mszy Świętej pojawia się tylko w niedzielę Zmartwychwstania Pańskiego i Uroczystość Zesłania Ducha Świętego. Powinna przyjąć kształt śpiewu, a nie recytacji.
Aklamacja
Aklamacja jest śpiewem „Alleluja” przed i po wersecie wprowadzającym bezpośrednio w tematykę Ewangelii dnia. Wyraża uwielbienie i radość z przyjścia Pana w Słowie. Gdy psałterzysta bądź kantor odśpiewują aklamację, wszyscy uczestniczący w liturgii powinni powstać ze swoich miejsc. W czasie Wielkiego Postu zamiast refrenu „Alleluja” odśpiewuje się „Chwała Tobie Słowo Boże”, lub „Chwała Tobie Królu Wieków”.
Aklamacja powinna być śpiewana (a nie odczytywana), a jeśli z jakiś względów nie jest to możliwe, powinno się ją opuścić.
Ewangelia
Czytanie Ewangelii jest szczytem liturgii słowa. W czasie Mszy Świętej może to uczynić tylko diakon bądź kapłan; przywilej ten nie przysługuje wiernym świeckim. Podczas odczytywania Ewangelii wszyscy stoją. Jeśli Msza Święta ma uroczystą formę sprawowanie, to Ewangelię odczytuje się z księgi liturgicznej zwanej Ewangeliarzem. W pozostałych przypadkach kapłani korzystają z Lekcjonarza. Po Ewangelii diakon lub kapłan wypowiada formułę: Oto słowo Pańskie. Wszyscy zgromadzeni odpowiadają: Chwała Tobie, Chryste.
Podczas czytania Ewangelii używa się akolitek (świec) jako symbolu obecności Pana oraz kadzidła.
Homilia / Kazanie
Homilia jest mową, która bezpośrednio nawiązuje do czytań odczytanych w czasie liturgii; w homilii kapłan objaśnia Słowo. Z kolei kazanie jest mową okolicznościową, która dotyczy jakiejś konkretnej sprawy bądź wydarzenia, np. kazaniem będzie mowa podczas Mszy Świętej w rocznicę zdobycia niepodległości. Zarówno homilia, jak i kazanie, mogą być wygłaszane wyłącznie przez diakona lub kapłana.
Homilię kapłan obowiązkowo musi wygłosić we wszystkie niedziele i święta nakazane; w inne dni jest zalecana. Rzadko jednak występuje w liturgii w dni powszednie. W specjalnych okolicznościach zamiast kazania/homilii odczytywany jest tzw. list pasterski czyli list kierowany bądź od biskupa ordynariusza bądź od całej kongregacji biskupów i arcybiskupów poruszający bieżące sprawy i potrzeby Kościoła.
Wyznanie wiary (credo)
Wyznanie wiary odmawia się w niedziele i uroczystości. Można je zastępować krótszymi wersjami bądź – przy różnych okolicznościach – pytaniami („Czy wierzysz…”; „Czy wyrzekasz się…”). Kluczowe są w credo słowa: I za sprawą Ducha Świętego przyjął ciało z Maryi Dziewicy i stał się człowiekiem – wówczas wierni powinni wykonać głęboki skłon. W święta Zwiastowania i Narodzenia Pańskiego podczas tego wersu wyznania wiary należy przyklęknąć.
Modlitwa powszechna (modlitwa wiernych)
Modlitwa powszechna, zwana modlitwą wiernych, stanowi zakończenie liturgii słowa. Jej wprowadzenie i zakończenie wypowiada kapłan, natomiast intencje podaje diakon, kantor bądź inny wierny świecki. Modlitwa wiernych powinna składać się z 4-8 wezwań i uwzględniać intencje: za Kościół, za rządzących, za doświadczanych trudnościami i cierpiących, za miejscową wspólnotę. Intencje modlitwy wiernych mogą być również dostosowywane do okoliczności, np. gdy liturgia jest sprawowana w intencji zmarłego, to w modlitwie wiernych powinno się prosić o zbawienie dla jego duszy. Historycznie istnienie modlitwy wiernych potwierdzają już Klemens Rzymski (I w.), Tertulian (II-III w.) i Cyprian (II-III w.).
W dni powszednie Liturgia Słowa składa się z: pierwszego czytania, psalmu, aklamacji Alleuja, Ewangelii i modlitwy wiernych.