Msza święta jest podstawowym obrzędem liturgicznym; obrzędem podczas którego sprawowany jest sakrament Eucharystii. Z tego względu ma ona charakter ofiarny – w czasie Mszy św. w sposób bezkrwawy odtworzona zostaje ofiara Jezusa złożona na krzyżu. To sakramentalne uobecnienie ofiary Chrystusa jest właśnie istotą Mszy świętej.
Sama nazwa „Msza” (łac. Missa) pochodzi najprawdopodobniej ze zwrotu kończącego obrzęd ite, missa est, czyli „Idźcie, Msza się skończyła”.
Niektórzy, odnosząc się do tego samego imiesłowu (mittere – posyłać), tłumaczą nazwę missa jako modlitwy wysyłane ku Bogu w czasie sprawowania czynności świętych.
Można się także spotkać z innymi określeniami liturgii Mszy św. np. łamanie chleba , Uczta Pańska, Najświętsza Ofiara, Eucharystia. Wszystkie one nawiązują do sprawowanej Komunii świętej. Dlatego momentu ustanowienia Mszy świętej jako obrzędu, należy szukać w ustanowieniu samego sakramentu Eucharystii. Dokonał go Jezus podczas Ostatniej Wieczerzy:
Następnie wziął chleb, odmówiwszy dziękczynienie połamał go i podał mówiąc: «To jest Ciało moje, które za was będzie wydane: to czyńcie na moją pamiątkę!» Tak samo i kielich po wieczerzy, mówiąc: «Ten kielich to Nowe Przymierze we Krwi mojej, która za was będzie wylana. (Łk 22, 19-20).
Współcześnie wierni są zobowiązani przez prawo kościelne do uczestnictwa w liturgii Mszy św.:
- we wszystkie niedziele,
- w Uroczystość Bożego Narodzenia (25 grudnia);
- w Uroczystość Świętej Bożej Rodzicielki Maryi (1 stycznia);
- w Uroczystość Objawienia Pańskiego (6 stycznia;
- w Uroczystość Zmartwychwstania Pańskiego (marzec-kwiecień);
- w Uroczystość NMP Królowej Polski (3 maja);
- w Uroczystość Ciała i Krwi Pańskiej (Boże Ciało);
- w Uroczystość Wniebowzięcia NMP (15 sierpnia);
- w Uroczystość Wszystkich Świętych (1 listopada.
Struktura Mszy Świętej
Struktura Mszy św. wygląda następująco:
Część I. Obrzędy wstępne:
1) Wejście z towarzyszącym śpiewem
2) Pozdrowienie ołtarza i pozdrowienie ludu
3) Wprowadzenie do liturgii dnia
4) Akt pokutny
5) Kyrie eleison (o ile nie zaszło w akcie pokutnym)
6) Gloria in excelsis Deo
7) Kolekta (tzw. modlitwa dnia)
Część II. Liturgia Słowa:
1) Czytania biblijne i psalm responsoryjny między czytaniami
2) Sekwencja
4) Aklamacja Alleluja (w czasie Wielkiego Postu odśpiewuje się Chwała Tobie Słowo Boże lub Chwała Tobie Królu Wieków)
4) Ewangelia
5) Homilia (lub kazanie)
6) Wyznanie wiary
7) Modlitwa powszechna (tzw. modlitwa wiernych)
Część III. Liturgia Eucharystyczna:
1) Przygotowanie darów ofiarnych
2) Modlitwa Eucharystyczna
3) Obrzędy komunijne
Część IV. Obrzędy końcowe:
1) Ogłoszenia duszpasterskie
2) Pozdrowienie wiernych i błogosławieństwo
3) Rozesłanie i zejście celebransa z prezbiterium