Arianizm to doktryna teologiczna, której nazwa pochodzi on imienia jej twórcy, kapłana aleksandryjskiego, Ariusza (ok. 250 — 336). Głosił on, że Syn Boży nie był Bogiem z samej natury, lecz tylko pierwszym spośród stworzeń, czyli uznawał, że był czas, kiedy Syn nie istniał. Z kolei Duch Święty według nauki Ariusza był pierwszym tworem Syna. Tym samym zaprzeczał on dogmatowi o Trójcy Świętej w imię radykalnego monoteizmu. Arianizm był zwalczany m.in. przez Atanazego Wielkiego, Bazylego Wielkiego, Grzegorza z Nazjanzu oraz Grzegorza z Nyssy.
Na Soborze Nicejskim I w 325 r. oraz na Soborze Kostantynopolitańskim I arianizm został uznany za herezję i potępiony. Cieszył się jednak znacznymi wpływami w Europie Zachodniej zwłaszcza wśród Gotów, którzy zaszczepili go z kolei wśród ludów germańskich. Zanikł ok. VII w. Pojawił się ponownie w XVI w. w dobie reformacji, kiedy nawiązali do nauki Ariusza bracia polscy i socynianizm.