Edgar Degas pracował nad „Primabaleriną” przez dwa lata: 1876 i 1877. Dzieło namalowane zostało techniką pastelową na podłożu o rozmiarach 58 x 42 cm.
 |
| Edgar Degas „Primabalerina” |
„Primabalerina” - opis obrazu
Tytułowa postać została ulokowana na obrazie Degasa po prawej stronie. Uchwycona jest w tanecznej pozie – ma uniesioną rękę, podłoża dotyka tylko jedną stopą, a jej sukienka unoszona jest przez podmuch powietrza. Po lewej stronie widać nieokreślony kształt, który zdaje się pełnić na płótnie rolę kurtyny. Gdzieś za nią kryją się postaci obserwujące tytułową tancerkę. Widzimy jednak tylko ich fragmenty – sylwetkę mężczyzny (głowa jest ukryta) oraz kilka innych baletnic (również nie zostały przedstawione w sposób kompletny). W oddali maluje się horyzont – też wyłącznie lekko zarysowany. Być może stanowi to tylko część dekoracji scenicznej.
Kolorystyka obrazu Degasa jest stonowana, ale bardzo ciepła. Najważniejszą rolę w tym przedstawieniu odgrywa światło. Swoją jasnością wyróżnia się tytułowa postać, na przykładzie której doskonale widać, w jaki sposób modelowane są kolory – suknia w miejscach naświetlonych jest biała, w tych bardziej zacienionych – różowawa. Podobnie rzecz się ma z całą przedstawioną przestrzenią, która zmienia swoje tonacje zależnie od rozproszonego światła.
„Primabalerina” - interpretacja obrazu
„Primabalerina” Degasa jest dziełem wyjątkowym. Szybkie pociągnięcia pędzla artysty sprawiły, iż tło obrazu wygląda tak, jakby się rozmywało. Można dojrzeć ten efekt w nieco niewyraźnych kształtach oraz bogatej palecie kolorystycznej (barwy są nieco chaotyczne). Wszystko dookoła tancerki zdaje się pochodzić z innej rzeczywistości. Trzeba przyznać Degasowi, iż doskonale oddał on jej stan psychiczny oraz przedstawił ekstazę, w jaką wprowadza taniec – kolory i kształty przestają być statyczne, przestrzeń teatralna gotowa jest przeistoczyć się w dowolne miejsce.
Francuski artysta w „Primabalerinie” nie tylko uwiecznił wspaniałą scenę tańca, uwzględniając przy tym najbardziej nawet subtelną grę świateł, lecz podjął przede wszystkim próbę wniknięcia wgłąb umysłu tancerki oraz próbę nadania przedstawianej sytuacji perspektywy nie samego artysty, ale głównej jej bohaterki. Dzięki temu świat zdaje się wirować, dookoła gromadzą bliżej nieokreślone postaci – ruch nie pozwala dokładnie im się przyjrzeć. W tańcu świat staje się inny – staje się światem widzianym przez tańczącego.