Geneza „Antka”
„Antek” został napisany w roku 1880. Nowelka Bolesława Prusa traktująca o życiu utalentowanego wiejskiego chłopca, Antka, koncentruje się na głównych ideach pozytywistycznych: pracy u podstaw i pracy organicznej. Jednocześnie pozbawiona jest jednak schematyzmu i tendencyjności, która cechuje większość utworów tego gatunku.
Czas i miejsce akcji „Antka”
Akcja noweli rozgrywa się w II połowie XIX wieku w nieokreślonej wsi położonej nad Wisłą.
Jak można przeczytać na samym początku, wieś ta leży w niewielkiej dolinie otoczonej z jednej strony spadzistymi, a z drugiej garbatymi wzgórzami.
Motywy literackie w „Antku”
Motyw biedy
Bieda sprawia, że bohater pozbawiony jest możliwości uczęszczania do szkoły – po śmierci ojca musiał bowiem podjąć pracę. Polska wieś tego okresu to przede wszystkim ogromna nędza i choroby.
Z biedą nieodłącznie wiążą się przesądy. Symbolem zabobonności i zacofania wsi staje się tragiczny los Rozalki. Siostra Antka zostaje umieszczona na trzy zdrowaśki w piecu w celu wyleczenia choroby – dziewczynka umiera w męczarniach, bo górę nad zdrowym rozsądkiem biorą przesądy.
Motyw wsi
Antek wychowuje się na polskiej wsi. Mamy tutaj pełny obraz przesądów i wierzeń oraz przestarzałych zasad wyznawanych przez chłopów. Wieś ukazana zostało jako miejsce bez perspektyw. Realia panujące na wsi zmuszają jej mieszkańców do pracy ponad siły i często bez związku z osobistymi predyspozycjami, zaprzepaszczając w ten sposób naturalne zdolności i talenty.