Mitologia to zbiór mitów o bogach i bohaterach. Za pomocą tych opowieści starożytni tłumaczyli istnienie zjawisk pogodowych, a także formułowali odpowiedzi na pytania egzystencjalne, np. o pochodzenie świata i człowieka lub istnienie zła w świecie. Bohaterami mitów byli bogowie i ludzcy bohaterowie (herosi), którzy zasłynęli szczególnym heroizmem, siłą i dobrocią. Jednym z najsłynniejszych herosów greckich jest Tezeusz, jeden z bohaterów mitu o labiryncie.
Motyw labiryntu w micie o Tezeuszu i Ariadnie
Tezeusz był herosem ateńskim, który odznaczał się od dziecka nadludzką siłą i walecznością. W dzieciństwie spotkał Heraklesa, który wywróżył chłopcu wielką, pełną sukcesów przyszłość. Tezeusz zapragnął podążać śladami niepokonanego herosa. Chcąc zdobyć jeszcze większą sławę i miłość ludu, postanowił zabić Minotaura, siejącego postrach potwora o byczej głowie. Wybrał się więc na dwór kreteńskiego władcy, Minosa. Tam poznał Ariadnę, córkę króla, w której zakochał się ze wzajemnością. Minotaur żył w ogromnej twierdzy, która była labiryntem. Miejsce to miało tyle zakamarków, pomieszczeń i zawiłych, krętych korytarzy, że każdy, kto tam wchodził, od razu gubił drogę i skazywał się na śmierć. Mądra Ariadna wymyśliła jednak fortel, który pomógł Tezeuszowi dotrzeć do potwora i wydostać się z labiryntu. Bohater otrzymał od niej kłębek nici i przywiązał jego koniec u wejścia do labiryntu. Szedł korytarzami, rozsnuwając powoli kłębek. Dotarł do Minotaura i zabił, a dzięki nici mógł bezpiecznie powrócić tą samą drogą do wejścia. Tezeusz opuścił Ariadnę i postanowił udać się z powrotem do domu.
Labirynt jako motyw literacki
Motyw labiryntu jest fascynującym toposem literackim. Inspirował twórców wszystkich epok, co znajduje odzwierciedlenie w wielu utworach literackich i plastycznych. Labirynt może być alegorią ludzkiego życia, zdążania do upragnionego celu. Motyw ten pojawia się w wierszu noblistki Wisławy Szymborskiej. Wiersz pod tytułem „Labirynt” przypomina instrukcję wyjścia z labiryntowej przestrzeni. Czytając ten utwór, szybko dostrzegamy jednak, że gmatwaniną, z której próbuje wyzwolić się adresat wiersza, są „nadzieje, pomyłki, porażki, próby, zamiary i nowe nadzieje”. Życie jest labiryntem – drogą trudną do pokonania, pełną decyzji i pomyłek. W życiu, podobnie jak w labiryncie, czeka nas mnóstwo zakrętów i zaskoczeń, a także rozczarowań, że nie udało się dotrzeć tam, gdzie chcieliśmy. Życiowy labirynt w wierszu Szymborskiej nie jest jednak przerażający, nie ma w nim potwora. Poetka przedstawia szukanie wyjścia jako fascynującą przygodę, pełną rozterek i zaskoczeń. Labirynt nie jest więzieniem, ponieważ mnogość wyborów i możliwości daje pewnego rodzaju wolność. W życiowym labiryncie jest „dostępne tylko to, co masz przed sobą” – stwierdza poetka. Nie możemy się cofnąć i powrócić do przeszłości. Może tylko dalej zmierzać przed siebie.