Mitologia grecka jest zbiorem opowieści o bóstwach i bohaterach. Poprzez tworzenie mitów ludzie próbowali znaleźć wyjaśnienie zjawisk przyrodniczych i zasad rządzących światem. Usiłowali znaleźć odpowiedź na fundamentalne pytania, które od zawsze intrygowały ludzkość, np. jak powstał świat, skąd wzięło się zło lub co stanie się z nami po śmierci. Każdy region Grecji miał swój zbiór mitów i związane z nimi wierzenia. Mit o Syzyfie pochodzi z Koryntu, miasta portowego w środkowej Grecji.
Obraz ludzkiego losu w micie o Syzyfie
Syzyf był królem i założycielem Koryntu. Za jego panowania miasto wspaniale się rozwinęło i prosperowało. Król był ulubieńcem bogów, uczestniczył w ucztach na górze Olimp, które wyprawiał Zeus. Miał jednak słabości jak każdy człowiek i pewnego razu podpadł władcy Olimpu. Został ukarany śmiercią, ale podstępem udało mu się wrócić na Ziemię. Syzyf myślał, że bogowie o nim zapomnieli i był zadowolony, że udało mu się ich przechytrzyć. W piekle jednak przypomniano sobie o przebiegłym królu. Syzyf został sprowadzony do krainy umarłych i za karę kazano mu wtaczać wielki głaz na górę. Niestety, głaz był zaczarowany. Kiedy Syzyf kończył pracę, kamień wysuwał mu się z rąk i spadał na sam dół. Król musiał ciągle zaczynać pracę od nowa. Praca Syzyfa stała się symbolem znojnego trudu, który nie przynosi pożądanych efektów. W języku polskich utrwalił się nawet związek frazeologiczny „syzyfowa praca” oznaczający bezsensowny, nieefektywny mozół. Mit o Syzyfie można interpretować w odniesieniu do ludzkiego losu. Król Syzyf jest postacią na wskroś tragiczną. Został okrutnie ukarany, ponieważ chciał żyć i za wszelką cenę próbował uniknąć śmierci. To pokazuje, że człowiek jest w pewnym sensie skazany na doświadczenie zła w swoim życiu. Nie jesteśmy w stanie uniknąć cierpienia, bólu, poczucia bezsensu, a w końcu także śmierci. Kara Syzyfa może być odczytywana jako alegoria ludzkiego losu. Życie jest bowiem pełne absurdów i rozczarowań. Mamy niewielki wpływ na nasze przeznaczenie, jesteśmy ukształtowani w dużej mierze przez czynniki zewnętrzne. Spotyka nas wiele zawodów życiowych, chociaż staramy się osiągać sukcesy. Mit o Syzyfie przedstawia ponury i pesymistyczny obraz ludzkiego losu.
Mit o Syzyfie w literaturze
Jednym z najsłynniejszych tekstów inspirowanych mitem o Syzyfie jest esej „Mit Syzyfa” Alberta Camusa. Utwór ten powstał w czasie II wojny światowej, kiedy znaczna część Europy znajdowała się pod okupacją hitlerowską. Camus nazywa Syzyfa „bohaterem absurdalnym” i porównuje jego los do życia robotnika, który codziennie wykonuje te same zadania. Postawa króla Koryntu imponuje pisarzowi – jest bowiem rodzajem buntu egzystencjalnego. Syzyf nie błaga bogów o litość, nie rozpacza, ale akceptuje absurdalność swojego losu. Ma głęboką świadomość tego, że życie nie jest szczęśliwe, a bezsensowny mozół nigdy się nie skończy. Jego postawa jest przepełniona heroizmem, który przejawia się w codziennych czynnościach.