„Antygona” Sofoklesa to arcydzieło literatury antycznej. Utwór ten jest wzorcowym przykładem tragedii greckiej. Spełnia wszystkie cechy gatunkowe tragedii. W dramacie Sofoklesa zachowana jest zasada trzech jedności – czasu, miejsca i akcji. Najważniejsza jest zasada jedności akcji. Fabuła tragedii musi być liniowa i jednowątkowa, żeby umożliwić widzowi lepsze zidentyfikowanie się z cierpieniem bohaterów. Zasada jedności czasu mówi o tym, że wydarzenia utworu powinny się rozgrywać w ciągu jednej doby. Zasada jedności miejsca oznacza, że przestrzeń powinna być ograniczona do jednego miejsca. Te zasady możemy odnaleźć w „Antygonie”. Akcja utworu obejmuje 24 godziny i rozgrywa się przed pałacem królewskim w Tebach. Fabuła opowiada o konsekwencjach działania tytułowej bohaterki i konflikcie racji moralnych pomiędzy bohaterami.
Konflikt racji moralnych w „Antygonie”
„Antygona” przedstawia konflikt racji moralnych. Tytułowa bohaterka utworu zostaje skazana na śmierć za pochowanie swojego brata, uznanego za zdrajcę. Antygona nie przejmuje się przepisami prawa świeckiego i zakazami władcy. Za nadrzędne uważa prawo boskie, które nakazuje chowanie umarłych. Nie może więc sprzeciwić się woli bogów. Antygona kieruje się też miłością do brata i troską o jego życie wieczne. Kreon jest jej przeciwieństwem. Najważniejsza jest dla niego sprawiedliwość i ukaranie zdrajcy. Kreon nie faworyzuje członków swojej rodziny, uważa bowiem, że wszyscy obywatele są równi wobec prawa. Król musi też dbać o posłuch i szacunek swoich poddanych. Nie może więc wycofywać się z raz podjętych decyzji. Konflikt między bohaterami jest więc sporem pomiędzy wiernością bogom a przestrzeganiem ludzkiego prawa. Antygona kieruje się myśleniem religijnym, Kreon zaś podąża za ludzkim rozumieniem sprawiedliwości. Można również powiedzieć, że Antygona stoi po stronie uczuć, a Kreon – po stronie rozumu. Konflikt ten jest nierozstrzygalny, ponieważ żadna ze stron nie była skłonna do ustępstw. Obydwoje mają jednak swoje argumenty i są święcie przekonani, że robią słusznie. Obydwoje ponoszą dotkliwą karę – Antygona ginie, a Kreon traci swoją rodzinę i wpada w rozpacz. Ceną za wierność swoim ideałom jest więc życie.
Konflikt racji moralnych w „Nie-Boskiej komedii” Zygmunta Krasińskiego
Dramat Krasińskiego przedstawia walkę dwóch skonfliktowanych ze sobą obozów. Pierwszym z nich są arystokraci, ludzie stojący na straży starego porządku i tradycji. Bronią hierarchii i władzy, którą posiadają. Ich przeciwnikami są rewolucjoniści, ludzie chcący obalić stary ład. Buntownicy ci uważają, że władza panów i arystokratów jest niesprawiedliwa. Ich konflikt wydaje się nierozstrzygalny, dochodzi więc do bitwy. Ginie w niej zarówno przywódca arystokratów, jak i wódz rewolucjonistów. Autor dramatu przyznaje rację obozowi panów. Przywódcy rewolucjonistów odbiera bowiem życie sam Chrystus, który ukazuje w na niebie w końcowej scenie utworu.