Obraz Claude'a Moneta „Impresja, wschód słońca” datowany jest na rok 1872. Dzieło wystawione zostało dwa lata później w czasie pokazu, który miał miejsce w Atelier Nadara (cenionego fotografa). To właśnie od tytułu płótna francuskiego artysty wziął swoją nazwę dopiero rozwijający się nurt malarstwa – impresjonizm. Stało się to jednak zupełnym przypadkiem. Wcześniej dzieło Moneta nosiło tytuł „Widok portu w Hawrze” i najprawdopodobniej nazywałoby się tak do dziś, gdyby nie Edmund Renoir (brat malarza), który zajmował się katalogowaniem obrazów wystawionych w Atelier Nadara. Nieustannie pojawiały się tytuły rozpoczynające się od słowa „widok”, co po pewnym czasie zaczęło irytować spisującego. Gdy przechodził on obok dzieła Moneta, artysta powiedział, że może wpisać „impresja”. Renoir dodał jeszcze „wschód słońca”.
 |
| Claude Monet „Impresja, wschód słońca” (1872) |
„Impresja, wschód słońca” - opis, analiza
Na płótnie widzimy port w Hawrze (Le Havre) o świcie. Nad wodą unosi się jeszcze poranna mgła delikatnie ukrywająca kształty i kontury. W oddali malują się maszyny używane w dokach (żurawie) oraz przycumowane łodzie. Bliżej widać dwie płynące łódki. Trudno jednak ocenić, ile jest na nich osób (szczególnie na tej dalszej).
Najmocniej przykuwającym uwagę punktem dzieła jest wschodzące słońce – koło o ciepłej, pomarańczowej barwie. Nieśmiało rozjaśnia ono chmury oraz tworzy refleksy na tafli wody, na której drgają delikatne fale.
„Impresja, wschód słońca” utrzymana jest w chłodnej kolorystyce, a jedynym ciepłym punktem jest tytułowa gwiazda, dająca coraz więcej światła i odbijająca się wydłużonym refleksem. Chłodny świat spowity jest jeszcze snem, lecz powoli budzi się wraz ze wstającym słońcem.
„Impresja, wschód słońca” - interpretacja
Jedno z najbardziej znanych dzieł Claude'a Moneta stanowi swego rodzaju manifest impresjonistów. Artysta oddał na płótnie swoje wrażenie, własny i niepowtarzalny sposób widzenia świata. Szczególne miejsce zajmuje tutaj kwestia światła, a dokładnie – jego rozchodzenia się po obrazie. To właśnie ono odkrywa kolejne elementy świata, precyzując ich kontury i odsłaniając barwy. Także od niego zależy ogólna tonacja kolorystyczna – kolejny ważny element badań impresjonistów, których obrazy bardzo często przypominają dzisiejsze fotografie plenerowe, skoncentrowane często na wspaniałej grze światła oraz kontrastowaniu się barw.
Dzieło Moneta w niepowtarzalny sposób ukazuje piękno świata oraz podkreśla ulotność poszczególnych momentów. Trzeba jednak pamiętać, że wrażliwość impresjonisty była szczególnie wyczulona na te najbardziej delikatne i chwilowe elementy krajobrazu: światło i barwę. Znacznie mniej interesowały ich same kształty, które często stanowiły tylko pretekst do poszukiwania znacznie ciekawszych, ich zdaniem, zjawisk.