Eklektyzm to jedna z cech postmodernizmu w literaturze, która polega na współistnieniu w obrębie dzieła literackiego różnorodnych konwencji gatunkowych, stylistycznych, narracyjnych czy poetyckich. Innymi słowy, utwór literacki staje się swoistym „workiem”, do którego można wrzucić wszystko.
Eklektyzm to przejaw postmodernistycznego zaburzenia relacji pomiędzy sztuką elitarną i kulturą masową. Właściwość ta sprawia, że w dziele funkcjonują obok siebie na równych prawach elementy zaczerpnięte z popkultury i z wysokiej tradycji literackiej. Eklektyzm jest wyrazem najważniejszych aspektów filozofii postmodernizmu – wpisuje się w przeświadczenie o końcu nowoczesności, a więc – w dużym uproszczeniu – niemożności wymyślenia czegoś nowego na temat świata czy sztuki. Tym samym literatura zostaje uwięziona w wiecznym kole powtórzeń.
Ponadto eklektyzm odzwierciedla fragmentaryczność i niespójność rzeczywistości. Stanowi opozycję względem wszelkich koncepcji totalizujących, stoi po stronie różnicy, rozdarcia, a dalej tolerancji i równouprawnienia. Kategoria ta uzmysławia różnorodność możliwych sposobów opisywania rzeczywistości. Dzieło literackie staje się zbiorem rozmaitych języków, niejednokrotnie zaczerpniętych z zupełnie odmiennych wobec siebie dyskursów: filozofii, sztuki, psychologii, socjologii. W ten sposób eklektyzm uniemożliwia zbudowanie nadrzędnej ideologii, która narzuciłaby sens dziełu. W sensie literackim – eklektyzm neguje możliwość zaistnienia jednej słusznej interpretacji.
Jest on również wyrazem bogactwa świata sztuki i niemożności ogarnięcia go w całości, a przede wszystkim zrozumienia. Częstą metaforą postmodernistycznego świata jest śmietnik, ruina lub rupieciarnia, z której autor wybiera poszczególne elementy i łączy je w dowolny sposób.
Gatunkami literackimi szczególnie podatnymi na eklektyzm są powieść i esej. Powieść postmodernistyczna jest bardzo trudna do klasyfikacji, może być jednocześnie np. romansem, dziennikiem, sensacją, prozą podróżniczą itp. Esej zaś niejako z samej swojej natury odwołuje się do różnych stylistyk. Stąd mamy do czynienia ze zjawiskiem eseizacji powieści i literackością eseju. Pojawiają się więc formy hybrydyczne (łączone, kombinowane), które Ryszard Nycz nazywa „współczesnymi sylwami”. Ścisły podział rodzajowy i gatunkowy ulega unieważnieniu.
Przykładami literatury eklektycznej jest najnowsza proza (m.in. polska), np.: „Fractale” Nataszy Goerke, powieści Manueli Gretkowskiej („Kabaret metafizyczny”, „Podręcznik do ludzi”, „Światowid”), Zyty Rudzkiej („Białe klisze”, „Mykwa”), Jerzego Pilcha (np. „Bezpowrotnie utracona leworęczność”).
