Ludyczność (od łac. ludus, czyli „gra”, „zabawa”) jest charakterystyczną właściwością literatury postmodernistycznej, wynikającą z zatarcia granicy pomiędzy sztuką wysoką a literaturą popularną.
Ludyczność polega na tym, że utwór podejmuje swoistą grę z czytelnikiem, niejako prowokuje go do odgadywania zawartych w dziele intertekstów, aluzji czy kryptocytatów. Ta cecha literatury odbiera jej zatem tradycyjną powagę, powoduje, że dochodzi do unieważnienia znanych opozycji (wysokie-niskie, sacrum-profanum itd.) i zakwestionowania kanonu literackiego.
Przedmiotem literatury może stać się to, co niskie czy schlebiające powszechnym gustom. Formą ludyczności jest zatem wykorzystywanie w dziele literackim elementów kultury masowej: fragmentów reklam, piosenek, komunikatów prasowych. Przejawem ludyczności może być również sięganie po gatunki charakterystyczne dla literatury popularnej, kryminał czy romans. Jednocześnie konwencje te zostają przywołane na zasadzie pastiszu lub parodii. Ważną kategorią estetyczną staje się w dziele postmodernistycznym ironia, zacierająca granicę pomiędzy tym, co mówi się serio, a tym, co jest jedynie prowokacją. W ten sposób dochodzi do przemieszania kategorii estetycznych: komizm sąsiaduje z tragizmem, a realizm z magicznością.
Ludyczność wysuwa na czoło rozrywkową funkcję tekstu. Ma on być zarówno intelektualną przygodą, jak i rodzajem zgrywy czy żartu. Dzieło literackie odcina się od mimetyzmu (naśladowania rzeczywistości), nie ma ambicji przedstawiania świata, ale staje się kreacją świata alternatywnego i swoistym zbiorem cytatów. Ludyczność jest zatem również narzędziem, za pomocą którego literatura demaskuje samą siebie – ujawnia swoje reguły, iluzoryczność świata przedstawionego i fikcyjność opowiadanej fabuły. W efekcie autor zostaje zdetronizowany z pozycji mentora do swoistego medium „mowy cudzej”. Ostateczny sens tekstu zostaje zakwestionowany, staje się efektem gry pomiędzy autorem i czytelnikiem. Zabawa ta ma charakter nieskończony, ponieważ utwór może być wzbogacany o coraz nowsze konteksty.
Dzieło postmodernistyczne ma zatem kompozycję otwartą. Przykładem utworu wyraziście wykorzystującego kategorię ludyczności jest „Gra w klasy” Julio Cortazara, w której autor proponuje odbiorcy różne porządki lektury, umieszcza osobną instrukcję, mającą ułatwić czytelnikowi poruszanie się w labiryncie powieści.
Inne dzieła posługujące się ludycznością to np. „Imię róży” Umberto Eco czy poezja Tadeusza Różewicza (tomy „Zawsze fragment”, „Zawsze fragment. Recykling”, „Kup kota w worku”).