Ironia to zarówno trop retoryczny, jak i jedna z najważniejszych kategorii estetycznych i filozoficznych postmodernizmu. Jeśli przyjąć jej najprostszą definicję, należałoby powiedzieć, że jest to wypowiedź, w której sens dosłowny jest zaprzeczeniem sensu ukrytego.
Ironia może przybierać formę kategorii estetycznej organizującej cały tekst, np. ironia romantyczna ujawniająca dystans autora do świata przedstawionego w poemacie dygresyjnym. Jeśli ironia jest zwrócona przeciw samemu autorowi, wówczas mamy do czynienia z autoironią.
Najważniejszymi teoretykami ironii w obrębie postmodernizmu są: Paul de Man, Harold Bloom i Richard Rorty.
Według de Mana, ironia jest ściśle związana z dekonstrukcją, a dokładnie – stanowi główną przyczynę zjawiska „misreading” (czyli „nieodczytania”). Jak wiadomo, de Man (podobnie jak Derrida) stoi na stanowisku, zgodnie z którym każdy tekst zawiera pewne elementy, które uniemożliwiają zbudowanie jego jedynej poprawnej interpretacji (otwiera się on na wiele możliwych odczytań). Najważniejszą rolę odgrywa zaś w tym wypadku ironia rozbijająca spójność wypowiedzi. Kategoria ta nie tyle odwraca sens, ile rozprasza go i czyni nieuchwytnym. W sensie filozoficznym ironia uświadamia człowiekowi jego rozdarcie i brak kontroli nad językiem.
Jak wskazuje Adam Lipszyc, u Harolda Blooma z kolei ironia nie jest cechą języka, ale „tropem tropów”. Stanowi ona jedną z metod, za pomocą której podmiot może bronić się przed wpływem innych, ma więc charakter interpersonalny, nie istnieje sama dla siebie. Ironia polega na odwróceniu, a więc celowo wprowadza w błąd.
W ujęciu Rorty’ego natomiast, jak pisze Michał Paweł Markowski, ironia to przede wszystkim oznaka zakwestionowania istnienia obiektywnej prawdy o bycie, przejaw relatywizmu – tymczasowości wszelkich poglądów.
Każde dzieło interpretowane za pomocą metodologii postmodernistycznych zawiera elementy ironii (zwłaszcza jeśli przyjąć koncepcję de Mana). Autoironia to zaś szczególna właściwość dzienników literackich i łże-dzienników, w których mamy do czynienia ze świadomą grą autora przemykającego pomiędzy prawdą i fikcją, pozą a szczerością.