W VIII wieku Ateny, jedno z potężniejszych greckich polis (miast – państw), przeżywały nie spotykany do tej pory rozkwit we wszystkich dziedzinach życia. Jedną z przyczyn była charakterystyczna struktura społeczna, gdzie podstawą funkcjonowania był ustrój polityczny oparty na władzy sprawowanej przez obywateli – demokracja.
W ustroju tym władza podzielona była trzema głównymi organami państwa. Najważniejszym z nich było zgromadzenie ludowe, wszystkich wolnych obywateli płci męskiej. Zgromadzenie zbierało się kilka razy w miesiącu aby omawiać sprawy dotyczące polis, każdy członek miał prawo głosu. Zadaniem zgromadzenia był wybór władzy wykonawczej – rady pięciuset. Rada zajmował się polityczną administracją kraju oraz kontrolowała trzeci organ państwowy ówczesnych Aten – urzędników (tzw. magistrat). Urzędnicy wybierani byli na okres roku, co umożliwiało szybkie odwoływani osób nieuczciwych bądź niekompetentnych.
Starożytne Ateny – Zgromadzenie Ludowe
Zgromadzenie w polis ateńskim – Eklezja, stało się ogółem wszystkich obywateli, głównie za sprawą reform przeprowadzonych przez Klejstenesa. Stanowiło swoiste forum na którym zapadały podstawowe decyzje dotyczące państwa, w tym nowych ustaw oraz zmian. W ówczesnym czasie weszła w życie kolejna fundamentalna procedura demokratyczna – prawo każdego obywatela do przemawiania podczas zgromadzeń. W trakcie roku odbywało się ok. 40 zgromadzeń, w tym większość była wcześniej zaplanowana . Zdarzały się jednak przypadki zwoływania zgromadzenia w trybie nagłym.
Kiedy obywatel kończył osiemnasty rok życia przechodził dwuletnie szkolenie. Dopiero po jego zakończeniu mógł brać udział w zgromadzeniach. Do udziału w głosowaniach, mieli prawo tylko rdzenni mieszkańcy Aten.
Każdy z obywateli uprawnionych do głosowania, miał jeden, równoważny ze wszystkimi głoś. Najczęściej głosowano przez podniesienie ręki. W sprawach uznanych za mniej ważne, decydowała często tzw. większość optyczna – często prytani (prowadzący obrady) nie marnowali czasu na liczenie oddanych głosów. Za udział w zgromadzeniu, każdy obywatel otrzymywał małe wynagrodzenie, które częściowo miało zrekompensować mu czas pracy poświęcony na zgromadzenie.
Starożytne Ateny – Rada Pięciuset
Po wprowadzeniu podziału administracyjnego przez reformy Klejstenesa – podział na dziesięć okręgów (fyle), powstaje nowy organ władzy w demokracji ateńskiej w postaci Rady Pięciuset. Na rade składało się po pięćdziesięciu przedstawicieli z każdego okręgu. Była to rozbudowana wersja Rady czterystu wprowadzona za czasów Solona (w 594 p.n.e. został on wybrany na pierwszego archonta).
Członków rady wybierało zgromadzenie obywateli, każdy kandydat musiał skończyć trzydziesty rok życia. Kadencja członka rady trwałą rok czasu, zazwyczaj jedna osoba pełniła funkcje członka tylko raz w życiu. Rada zbierała się i obradowała praktycznie każdego dnia, nie wliczając w to świąt.
Rada posiadała szczególne uprawnienia w kwestii finansów, polityki zagranicznej oraz nadzoru administracyjnego. W drugim przypadku rada nie maiła prawa do wypowiadania wojen.
W Radzie Pięciuset sporządzano uchwałę wstępną, którą następnie prezentowano przed zgromadzeniem. Rada mogła sformułować wniosek w sposób zamknięty bądź otwarty. W przypadku gdy wniosek był otwarty, Zgromadzenie w drodze debaty mogło dokonywać zmian w pierwotnej wersji. W przypadku wniosku zamkniętego, Zgromadzenie mogło wniosek tylko przyjąć lub odrzucić.
Starożytne Ateny – Urzędnicy
Urzędnicy w Starożytnych Atenach byli wybierani przez losowanie. Zdarzały się również wybory poprzez glosowanie, jednak należały one do wyjątków, gdy wybierany urzędnik miał zajmować się sprawami bardzo istotnymi dla polis – kontrola dużej ilości pieniędzy publicznych, bądź też przywództwo nad oddziałami wojsk.
Najwyższymi z urzędników w Atenach byli archontowie. Urzędnicy ci pojawili się w VIII w. p.n.e., i sprawowali kontrole w kwestiach najważniejszych dla polis ateńskiego. Wybierano zawsze dziesięciu archontów, na okres rocznej kadencji.
Starożytne Ateny – Stratedzy
Urząd stratega pojawił się jako jedna z reform Klejstenesa, wprowadzanych w latach 508 – 507 p.n.e.. Zgromadzenie ludowe wybierało zawsze dziesięciu strategów, po jednym z każdej fyli (według podziału administracyjnego wprowadzonego przez Klejstenesa). Byli to wysocy rangą dowódcy wojsk ateńskich. O piastowanie urzędu stratega, można było ubiegać się wielokrotnie.
Z początku, w wypadku wojny wyruszali na nią wszyscy stratedzy, sprawując dowództwo każdego dnia na zmianę, po wojnach perskich (ok. roku 479 p.n.e.) wysyłano nie więcej niż trzech, a czasem jednego stratega. Od tego okresu pojawiła się funkcja – pierwszego stratega (urząd nabrał znaczenia politycznego).