Feliks Dzierżyński - biografia, działalność

Feliks Dzierżyński urodził się 11.09.1877 roku w Oziembłowie, znajdującym się na terenie Imperium Rosyjskiego. Pochodził ze starej, średnio zamożnej rodziny szlacheckiej. Po śmierci ojca rozpoczął naukę w gimnazjum w Wilnie, dokąd przeniosła się jego rodzina. Nigdy jednak nie udało mu się osiągnąć dobrych rezultatów i nie miał szans na przyjęcie na studia. Podobnie jak jego rodzeństwo, młody Feliks był wychowywany w duchu patriotycznym, kulcie tradycji i kręgu kultury polskiej.

Mimo swojego szlacheckiego pochodzenia i polskiego wychowania Dzierżyński bardzo wcześnie zainteresował się socjalizmem. Jeszcze w latach 90. XIX wieku zaczął działać w kołach socjaldemokratów litewskich, za co został zresztą skazany przez władze carskie na zesłanie (1897). Wielokrotnie podejmował próby ucieczki, zakończone jednak jedynie częściowym powodzeniem.  W międzyczasie coraz szerzej angażował się w struktury partii socjalistycznych, będąc jednym z faktycznych założycieli SDKPiL. Współpracował również z socjalistami z Niemiec i Rosji. Brał udział w wydarzeniach rewolucyjnych w latach 1905 – 1907, organizując protesty i manifestacje. Również za tą działalność był wielokrotnie zatrzymywany przez władze carskie.

Ostatecznie w roku 1912 Feliks Dzierżyński został po raz kolejny aresztowany i skazany na katorgę. Po wybuchu I wojny światowej wielokrotnie przenoszony z więzienia do więzienia, ostatecznie został uwolniony po wybuchu rewolucji lutowej, od razu zaangażował się w działalność  socjalistyczną. Dosyć prędko też związał się z bolszewikami i ich przywódcą, Włodzimierzem Leninem.

W czasie wojny domowej w Rosji (1918 – 1922) Feliks Dzierżyński zyskał ponurą opinię „czerwonego kata”. Wiązało się to ze stworzoną przez niego „Wszechrosyjską Nadzywczajną Komisją do walki z konttrewolucją i sabotażem”, w skróce znaną jako Czeka.  Był to zalążek radzieckiego aparatu terroru i „przodek” niesławnego NKWD i KGB. Sam Dzierżyński był odpowiedzialny za wydanie szeregu wyroków śmierci na różnych osobach podejrzewanych o niesprzyjanie rewolucji.

W trakcie wojny polsko – bolszewickiej stanowił część ulokowanego w Lublinie zalążku polskiego rządu rewolucyjnego, jednakże w związku z klęską w bitwie warszawskiej nigdy nie przejął władzy. Po zakończeniu wojny domowej w Rosji pozostawał na jej terytorium, stając się bliskim współpracownikiem Włodzimierza Lenina. Po śmierci wodza rewolucji popierał stronnictwo Stalina, jednakże zmarł w trakcie trwających walk o władzę, 20.07.1926 roku.

W czasach PRL-u Feliks Dzierżyński był kierowany przez władze na bohatera walk o socjalizm i wybitnego Polaka. Jego imieniem nazwano wiele zakładów produkcyjnych, spółdzielni i ulic. Obecnie jest on uważany za jednego z największych zbrodniarzy systemu komunistycznego.

Polecamy również:

Komentarze (0)
Wynik działania 2 + 3 =
Ostatnio komentowane
kupa
• 2024-11-06 19:37:57
na czym polegają te fundacje i stowarzyszenia? brakuje tu wyjaśnienia i jakiegoś przyk�...
• 2024-11-05 17:38:04
Głupota w tekście! Janusz i Agnieszka się nie związali, bo byli bardzo bliskim kuzynos...
• 2024-10-27 17:40:49
Super
• 2024-10-21 17:09:20
Bardzo trudne.
• 2024-10-21 13:31:17