Okres noworodkowy (28 dni) obejmuje pierwszy miesiąc po porodzie, w którym dziecko przystosowuje się do życia poza organizmem matki. Adaptacja dotyczy przed wszystkim zmian w sposobie oddychania, przyjmowania pokarmu oraz wydalania niestrawionych resztek. W tym czasie dziecko wykazuje małą aktywność przysypiając większość czasu (16-21 godzin), zazwyczaj budzi się tylko na karmienie. Zdrowy donoszony noworodek powinien ważyć około 3,5 kg i mierzyć w granicach 50 cm. W pierwszych dniach życia dziecko traci ok. 10% masy ciała, które jednak szybko odzyskuje.
 |
|
Noworodek w godzinę po porodzie/Wojciech Pospiech (21.10.2005)/commons.wikimedia.org |
Okres niemowlęcy (od 2 miesiąca do końca pierwszego roku życia) jest to czas, w którym następuje intensywny rozwój psychoruchowy. Dziecko stopniowa osiąga spionizowaną postawę ciała i uczy się manipulować przedmiotami. W 3 miesiącu niemowlak trzyma sztywno główkę, w 8 miesiącu samodzielnie siedzi, a w 9 zaczyna raczkować. Pod koniec okresu niemowlęcego dziecko stawia swoje pierwsze kroki. Około 6 miesiąca życia wyżynają się pierwsze ząbki. W pierwszym roku życia dziecko opanowuje także mowę. Początkowo (2-3 miesiąc) jest to głużenie, późnej (ok.6 miesiąca) gaworzenie, aż w końcu dziecko zaczyna wypowiadać swoje pierwsze proste słowa (najczęściej mama, tata, lala itp.) W okresie niemowlęcym następuje także rozwój emocjonalny dziecka, w którym zasadniczą rolę odgrywa matka lub opiekun, który spędza z dzieckiem najwięcej czasu.
 |
| Niemowlę |
Okres wczesnego dzieciństwa (2-3 rok życia) jest to czas, w którym następuje dalszy rozwój psychoruchowy dziecka. Dziecko doskonali swoja motorykę i mowę. Uczy się samodzielnie ubierać i posługiwać przedmiotami codziennego użytku (np. łyżką, widelcem, kredkami, grzebieniem). Pod koniec 3 roku życia dziecko samodzielnie chodzi, biega, skacze, staje na palcach, jeździ na 3-kołowym rowerku, buduje wieżę z klocków. Potrafi nauczyć się krótkiego wierszyka, a w jego słowniku znajduje się około 1000-1500 słów. W tym okresie dziecko ma bardzo duże zapotrzebowanie na ruch, jednocześnie szybko się męczy. Nie potrafi na dłuższy czas skupić się na jednej czynności, potrzebuje dużo urozmaiconych zabaw. W tym czasie dziecko uczy się także kontrolować swoje potrzeby fizjologiczne.
Okres przedszkolny (4-6 rok życia) jest to czas, w którym następuje dalszy rozwój mowy. Dziecko uczy się opowiadać i prowadzić konwersacje. Często na tym etapie rozwoju dziecko miesza fikcję ze zdarzeniami realnymi, a gdy baruje mu słów tworzy neologizmy. W tym okresie następuje też rozwój zdolności manualnych, umiejętności szeregowania i klasyfikowania przedmiotów. Dziecko poszerza kręg swoich zainteresowań i zadaje dużo pytań. Uczy się kontrolować swoje emocje, nawiązuje też liczne kontakty społeczne, zwłaszcza z rówieśnikami. Uczy się wspólnej, zgodnej zabawy, która w tym czasie często ma charakter tematyczny.
Okres szkolny (7-12 rok życia) jest to trudny etap w życiu dziecka, w którym musi ono wcielić się w rolę ucznia. Jest to czas nauki czytania, pisania, liczenia, myślenia operacyjnego i przyczynowo-skutkowego. Dziecko w tym okresie uczy się samodzielności i odpowiedzialności za własne czyny. Jest to także czas zawierania pierwszych ważnych przyjaźni.
Okres dojrzewania (12-20 rok życia) jest to czas, w którym następują gwałtowne zmiany w rozwoju fizycznym, psychicznym i emocjonalnym. W tym okresie następuje gwałtowny wzrost i zmiana budowy ciała, która wiąże się z osiągnięciem dojrzałości płciowej. Dorastający człowiek napotyka na wiele problemów związanych ze zmianami jakie zachodzą w jego życiu (m.in. mutacja u chłopców, miesiączka u dziewczyn, zmiany skórne, wzmożona potliwość). Często młodzież nie akceptuje swojego wyglądu i ma wahania nastroju. W tym okresie pojawia się też zainteresowanie płcią przeciwną i pierwsze zawody miłosne.
Okres dojrzałości (20-60 roku życia) jest to okres, w którym człowiek osiąga dojrzałość społeczną, rozumianą jako gotowość do podejmowana różnych ról społecznych – pracownika, małżonka, rodzica. W tym czasie człowiek skupia się na zapewnieniu bytu sobie i rodzinie, pogłębia więzi społeczne, realizuje swoje pasje. W tym okresie często zachodzą duże zmiany w osobowości człowieka związane ze zmianą dotychczasowych priorytetów.
Okres starzenie się (od ok. 60 roku życia) jest to okres, który umownie zaczyna się wraz z przejściem na emeryturę. Może on mieć różny przebieg w zależności od stanu zdrowia oraz aktywności podejmowanej przez człowieka. W tym czasie następuje osłabienie sprawności fizycznej, a niekiedy i psychicznej. Wzrasta podatność na choroby, utrudnione jest także ich leczenie.