Układ rozrodczy żeński zbudowany jest z:
1. wewnętrznych narządów płciowych:
• jajniki
Są to parzyste narządy o jajowatym kształcie i średnicy 3-5 cm. Położone są po obu stronach miednicy, przymocowane do macicy za pośrednictwem wiązadeł. Powierzchnia jajnika pokryta jest nabłonkiem sześciennym (u osób młodszych) lub płaskim (u osób starszych), a wnętrze wyściela łącznotkankowa błona biaława. Jajnik wypełniony jest pęcherzykami jajnikowymi będącym w różnym stadium rozwoju (pierwotne, wzrastające, dojrzewające, dojrzałe). Funkcją jajnika jest produkcja komórek jajowych oraz wydzielanie hormonów (estrogeny, progesteron).
• jajowody
Są to parzyste umięśnione przewody o długości 10-12 cm, które składają się czterech odcinków: lejka, bańki, cieśni oraz części śródściennej. Jajowód z jednej strony lejkiem otacza jajnik, a drugiej łączy się macicą. Funkcją jajowodu jest wychwycenie z jajnika komórki jajowej oraz stworzenie optymalnych warunków do jej zapłodnienia. Wnętrze jajowodu wyścielone jest urzęsionym jednowarstwowym nabłonkiem walcowatym z rzęskami, których ruch umożliwia przesuwanie zapłodnionej komórki jajowej w kierunku macicy.
• macica
To nieparzysty narząd o kształcie gruszki, który składa się z: dna, trzonu oraz szyjki, za pomocą której łączy się z pochwą. Wnętrze macicy wyściela błona śluzowa zwane endometrium. Struktura śluzówki ulega cyklicznym zmianom w czasie menstruacji. Ściana macicy jest dobrze umięśniona – zbudowana z trzech warstw mięsni gładkich, które w czasie ciąży ulegają rozrostowi. W macicy zagnieżdża się zarodek, który później jako płód rozwija się w niej aż do momentu porodu.
• pochwa
To nieparzysty narząd mający postać umięśnionego kanału o długości 7-9cm. Wnętrze pochwy wyścielone jest nabłonkiem wielowarstwowym płaskim zawierającym glikogen, który po rozkładzie przez bakterie obniża pH, dzięki czemu chroni ten narząd przed infekcjami. Pochwa zawiera liczne gruczoły śluzowe, których wydzielina nawilża ją podczas kontaktu płciowego oraz ułatwia poród. Pochwa spełnia kilka funkcji: jest narządem kopulacyjnym umożliwiającym przyjęcie nasienia oraz kanałem rodnym, przez który dziecko przechodzi się na świat. Ponad w czasie miesiączki przez pochwę wydostaje się krew wraz z złuszczającą się błona śluzowa macicy.
2. zewnętrznych narządów płciowych:
• wargi sromowe większe i mniejsze
Wargi sromowe to fałdy skórne, które dzielmy na mniejsze (otaczające przedsionek pochwy oraz większe (leżące na zewnątrz warg mniejszych).
• łechtaczka
To nieparzysty narząd położony u zbiegu warg sromowych, który jest homologiczny do żołędzia u mężczyzn. Odgrywa zasadniczą rolę w czasie stosunku seksualnego. Zbudowana jest z dwóch ciał jamistych, które w momencie podniecenia wypełniają się krwią
• wzgórek łonowy
To trójkątna wyniosłość skórna leżąca w przedniej części spojenia łonowego. Wzgórek łonowy wypełniony jest grubą warstwą tkanki tłuszczowej, a u dojrzałych kobiet pokryty jest włosami łonowymi.
 |
| Schemat budowy żeńskich narządów rozrodczych: 1. jajowód, 2. pęcherz moczowy, 3. spojenie łonowe, 4. pochwa, 5. łechtaczka, 6. srom, 7. przedsionek pochwy, 8. jajnik, 9. esica, 10. macica, 11. sklepienie pochwy, 12. szyjka macicy, 13. odbytnica, 14. odbyt /Elf Sternberg/commons.wikimedia.org |